|
|
|
|
| |
BÖLÜM 1 : OYUN SAHASI VE GEREÇLERİ
FİLE YÜKSEKLİKLERİ
|
1.1 Oyuncuların yaş ve cinsiyetlerine göre farklı file yükseklikleri var mıdır?
|
Evet vardır. Muhtelif gösteri ve eğitim amaçları için farklı olan file yükseklikleri tüm dünyada resmi değildir ve her ülkenin kendi Federasyonu tarafından o ülke için standart olarak belirlenir. Bununla beraber Ulusal Ligler, Uluslararası ve FIVB maçlarında file yüksekliği FIVB nin resmi oyun kurallarına göre belirlenir.
Kural: 2.1.1
|
YASAKLANMIŞ EŞYALAR GİYMEK
|
2.1Bir oyuncu değişikliği yapılır. Yardımcı hakem oyuna girecek oyuncunun protez bacağı olduğunu fark eder. Böyle bir alete izin verilir mi?
|
Karar:Yardımcı hakem bu aletin oyuncuya ya da oyundaki diğer oyuncuların yaralanmalarına sebep olacak bir tehlike oluşturmaması halinde söz konusu oyuncunun oyuna girmesine izin verir. Bununla birlikte alçılı bir oyuncunun oynamasına izin verilmez; ancak takım sırasında oturabilir. Kural: 4.5.1
|
|
|
|
|
2.2 Bayanlar müsabakasında bir oyuncu parmağına sivri elmas taşlı bir yüzük takmıştır. Baş hakem oyuncudan yüzüğü çıkarmasını ister. Oyuncu yüzüğü çıkarmayı dener fakat yüzüğün parmağından çıkması mümkün değildir.
Oyuncunun parmağında yüzükle oynamasına izin verilir mi?
|
Karar: Kuralın prensibi gereği oyuncu yüzüğü çıkarmak zorundadır. Fakat yüzüğün parmaktan çıkması gerçekten mümkün değilse, yüzük bantlanmalı ve böylece oyuncu ve diğer oyuncular sakatlanmalara karşı korunmalıdır. Hakemin oyuncuya ve koça yüzüğün neden olacağı her türlü sakatlanmanın sonucundan kuralı ihlal eden oyuncunun sorumlu olduğunu belirtmesi gerekir. Kural: 4.5.1
|
KAPTAN
|
2.3 1999 Amerika Kupasında Arjantin Takımı’nın oyundaki kaptanı Hugo Conte birçok kere hakemin kararlarına karşı gelir ve bazı kararların veriliş nedeni hakkında sorular sorar. Baş hakem için uygun davranış şekli nedir?
|
Karar:Baş hakemin takdirine göre bu davranışlarKural: 5.1.2’de ki limitleri aşarsa, baş hakem Kural: 21.1’e göre oyundaki kaptanı önce sözlü olarak uyarmalıdır. Eğer davranışlar makul anlaşmazlık ölçüleri dışında devam ederse, oyundaki kaptan kaba davranışı nedeniyle rally kaybı (sarı kart) ile cezalandırılmalıdır.
Kural: 5.1.2.1, 20.1, 20.2, 21.2, Şekil 9
|
|
2.4 Bayanlar Norceca Şampiyonasında, Porto Riko’nun Oyundaki kaptanı kendi takımının servis sırasının doğru olduğundan şüpheye düşer ve oyun başlamadan önce yardımcı hakemden oyuncuların pozisyonlarının doğru olup olmadığının kontrol edilmesini ister. Baş hakem nasıl bir uygulama yapmalıdır?
|
Karar: Kurallara uygun bir talepti.
Bu talepte bulunma hakkı takımlar tarafından suistimal edilmemelidir.
Kural: 5.1.2.2
|
|
|
|
|
2.5 Servis atan takımın oyundaki kaptanı, servis karşılayan takımın oyuncularından hangilerinin ön hatta oynadığını belirlemekte zorlanıyor. Bu nedenle oyundaki kaptan yardımcı hakemden rakiplerinin dizilişini kontrol etmesini istiyor. Buna müsaade edilir mi?
|
Karar: Eğer bu talep sık sık yapılmamışsa, baş hakem yardımcı hakemden rakiplerin dizilişini kontrol etmesini isteyecektir. Bununla birlikte rakiplerle ilgili olarak verilecek tek bilgi oyuncuların pozisyonlarının doğru olup olmadığıdır. Hangi oyuncuların ön ya da arka hat oyuncuları olduğuna dair hiçbir bilgi açıklanmayacaktır. Kural: 5.1.2.2
|
|
2.6 Oyundaki kaptan çizgi hakemlerinden birinin blokta top teması işaret ettiğini görüyor. Baş hakem çizgi hakeminin işaretini görmez. Oyundaki kaptan baş hakemden çizgi hakemine işaretini sormasını kurallara uygun şekilde ve kibarca nasıl ister?
|
Karar: Rallynin bitiminde, Oyundaki kaptan baş hakemle konuşmak için elini kibar bir hareketle kaldırabilir. Kararın yorumunun açıklanmasını talep edebilir. Hakemin talebi dikkate alması gerekir. Kural: 5.1.2.1, 20.2.1
|
|
|
|
|
2.7 Karmaşık bir pozisyonda, hatalı bir karar veren hakeme “S” takımının oyundaki kaptanı tarafından itiraz edildi. Baş hakem oyuncuya “Hakem kararının nihai olduğunu ve itirazın kabul edilmeyeceğini “ söyledi. Hakemin bu ifadesi doğru mudur?
|
Karar:Baş hakem hatalıdır. Hakem verdiği kararın nedenini açıkça izah etmelidir. Oyundaki kaptan eğer bu açıklamadan tatmin olmazsa, maçın sonunda anlaşmazlığı resmi bir itiraz olarak kaydetme veya yazı hakemine kaydettirme hakkını saklı tutar. Kurallarla veya cezaların uygulanmasıyla ilgili itirazlara izin verilir ve kabul edilmeleri zorunludur. Maç sonuna kadar olay ile ilgili tartışmaya izin verilmez.
Kontrol Komitesi’nin bulunduğu Uluslararası resmi müsabakalarda itiraz eden takımın koçu, jüri başkanından bir Bilirkişi Konferansı talep edebilir. Bilirkişi Konferansı’nın prosedürleri Hakem Talimatları’nda verilmiştir.
Kural: 5.1.2.1 , 23.2.4
|
KOÇ
|
2.8 Barselona Olimpiyat Oyunları’nda bir maçta oyunun başlamasından önce baş hakem İtalyan Takım koçunun walkie-talkie radyo taşıdığını ve seyirci standlarında oturan biriyle konuştuğunu fark eder. Bu tür cihazlara izin verilir mi?
|
Karar:Bu tür cihazların kullanımına izin verilir.
|
|
|
|
|
2.9 Almanya ve Kanada arasındaki bir maçın birinci ve ikinci setlerinde, Almanya takımının koçu baş hakemin verdiği bazı kararlara karşı çıkar. Daha sonra, Yardımcı hakeme doğru yürür ve baş hakemin verdiği kararlarla ilgili olarak açıklamalarda bulunması için ısrar der. Bunun üzerine yardımcı hakem, koç ile iki kez 10 sn. den daha fazla bir süre konuşur. Yardımcı hakemin bu uygulaması kurallara uygun mudur?
|
Karar: Kural: 5.1.2’ye göre sadece oyundaki kaptanın hakemlerle konuşma ve verilen kararla ilgili açıklama isteme hakkı vardır. Koçun hakemlerle konuşma yetkisi yoktur.
Yardımcı hakem koç ile konuşmayı red ederek, onun kendi sorumluluk bölgesine dönmesini istemeliydi. Eğer bu etkili olmazsa, uygun yaptırımlar için baş hakeme derhal haber vermeliydi.
Normalde baş hakem, koçu bu davranışı nedeniyle oyundaki kaptan vasıtasıyla uyaracaktır. Ceza yoktur.
Eğer koçun bu davranışı devam ederse, baş hakem koça kaba davranışı için oyundaki kaptan aracılığıyla yaptırım uygulayacak ve rally kaybı ile cezalandıracaktır.
Kural: 5.1.2, 5.2.3, 5.2.3.4, 21.1, 21.2, 21.3
|
|
2.10 Arjantin’deki Pan-Amerika Oyunları’nda ABD Bayan Takımının koçu bir rallynin sonunda ayağa kalkıp karara yüksek sesle itiraz ederek baş hakemden kararını yeniden gözden geçirmesini ister.
|
Karar: Baş hakem, oyundaki kaptan vasıtasıyla, koç veya takımın herhangi bir üyesini küçük hatalı davranışı nedeniyle uyarabilir. Nadir durumlarda, baş hakem Şekil 9, Kural: 21,3’de ki yaptırım tablosunda belirtildiği gibi koç kaba davranış cezasıyla (sarı kart) cezalandırabilir. Sadece oyundaki kaptanın hakemlerle konuşma ve verilen kararla ilgili açıklama isteme hakkı vardır.
Kural: 5.1.2, 5.2.3, 20.1, 21.2, 21.3
|
|
|
|
|
2.11BSE – Galatasaray CEV Kupası maçında Macar koç serbest bölgenin içinde oyun alanının yan çizgisine doğru hareket etti. Mola talep etmek istediğinde, asistan koça zile basmasını işaret etti ve zilden sonra mola talebi için resmi işaretini yaptı.
Böyle bir mola talebi uygulaması kabul edilebilir mi?
|
Karar: Bu bir mola talebi için kabul edilebilir bir uygulamadır. Öncelikle, koç mola talebinde bulunmaya yetkili bir kişi olup, bir mola talebinde bulunulurken hem zile basmak hem de el işareti yapmak gerekmektedir. Maçın akışını kolaylaştırmak amacıyla koça tanınan yeni haklara göre; Koç, serbest bölge içerisinde hareket edebilir ve takımın başka bir üyesine zile basma yetkisi vermesine izin verilir ancak resmi el işaretini koçun yapması zorunludur. Kural: 5.2.1, 5.2.3.3, 5.3.1
|
|
2.121998 de Japonya’da ki Bayanlar Dünya Şampiyonası’nda Japonya ile Rusya oynuyordu. Japon takımının asistan koçu ve antrenörü maç boyunca takım sırasından sıçrayarak kalktı ve yan çizgi boyunca koşan koçu takip etti. Baş hakem bu davranışa engel olmak için herhangi bir şey yapmadı. Japonların bu davranışı kabul edilebilir mi?
|
Karar: Kurallar sadece koçun serbest bölgede yan çizgi boyunca, hücum çizgisinin uzantısı ile ısınma sahası arasında serbestçe hareket etmesine izin verir. Takımın diğer üyeleri takım sırasında oturmalı veya ısınma sahasında olmalıdır. Hakemler, Japon koçu bu konu ile ilgili olarak uyarmalı ve asistan koç ile antrenörün oturmalarını talep etmeliydi.
Kural: 5.2.3.2, 5.2.3.4, 5.3.1
|
|
|
|
|
2.13ABD Açık Voleybol Şampiyonası’ nda Dominik Cumhuriyeti Bayan takımının koçu oyuncularını oyuna motive etmek için oyun alanına çok yakın bir yerde duruyordu. Koç, bazen oyun alanındaki oyuncularla yardımcı hakemin arasında kalmaktaydı.
Böyle bir durumda, yardımcı hakem Dominik Cumhuriyeti Koç’undan yan çizgiden uzaklaşarak hakemin oyun alanı görüşünü açmasını istedi. Dominik koçu kurallara uygun bir yerde durduğunu ifade ederek hakemle tartıştı. Bu durumdaki doğru kural uygulaması nedir?
|
Karar: Kural: 5.2.3.4’de belirtildiği gibi “Koç talimatlarını maçı engellemeden ya da geciktirmeden takımın oturma sırasının önündeki serbest bölgede durarak ya da hücum çizgisinin uzantısından ısınma sahasına kadar yürüyerek verebilir.“
Bu durumda koç, yardımcı hakemin oyun alanındaki olayları tam olarak görebilmesini engelliyordu. Bu nedenle yardımcı hakemin isteği doğruydu.
Kural: 5.2.3.4
|
|
2.14 Nyborg ile Austrat arasındaki bir Avrupa maçında, Austrat’ın koçu liberosuna taktik vermek için dip çizgiden oyun alanına girdi. Başka bir pozisyonda da orta çizginin uzantısı ile hücum çizgisinin uzantısı arasında ayakta durdu. Koçun duruş pozisyonu yazı hakeminin görüş alanını kapatmıştı. Bu davranışa karşı hakemlerin doğru uygulaması ne olmalıdır?
|
Karar: Sadece koçun hücum çizgisi uzantısı ile ısınma sahası arasında yürüme hakkı vardır. Ancak oyun alanına girerek görevlerini yerine getirme hakkı yoktur. Bu nedenle koç 3 durumda doğru davranışta bulunmamıştır. Koçun;
1. Takımının oyun alanının arkasında,
servis bölgesinin içinde bulunmasına,
2. Hücum çizgisi uzantısı ile orta çizgi
arasında bulunmasına,
3. Oyun alanına girmesine,
izin verilmemeliydi.
Baş hakem, oyundaki kaptan vasıtasıyla koça küçük hatalı davranış uyarısı vermeliydi. Koça görevi ile yapabileceği hareketlerin sınırları hatırlatılmalıydı.
Kural 5.2.3.4
|
KUR’ A ATIŞI
|
3.1 Bir maçın birinci ve beşinci setinden önce kur’ a atışını kazanan takım kaptanının seçenekleri nelerdir?
|
Karar: Kur’ a atışını kazananın dört seçeneği vardır:
1. Servis atmak,
2. Servis karşılamak,
3. Oyun alanının sağ tarafını seçmek,
4. Oyun alanının sol tarafını seçmek.
Eğer kur’ a atışını kazanan takım kaptanı, oyun alanının bir tarafını seçerse, kaybeden takım kaptanı otomatikman oyun alanının diğer tarafını almak zorundadır ve bu nedenle servis atma veya karşılama haklarından da birini seçmek durumundadır. Eğer kazanan takım kaptanı servis atma hakkını seçerse, kaybeden takım kaptanı otomatikman servis karşılayacağından ancak oyun alanlarından herhangi birini seçebilir. Eğer kazanan takım kaptanı servis karşılamayı seçerse, kaybeden takım kaptanının, takımı otomatikman servis atacağından sadece oyun alanını seçme hakkı olacaktır.
Kural: 7.1.2
|
POZİSYON VE DÖNÜŞ HATALARI
|
3.2 ABD Ulusal Şampiyonası’nda arka orta oyuncusu olan Sato, ön orta oyuncusu olan Miller’ın net bir şekilde önünde durmaktaydı. Rakip takımın servisçisi tarafından servis vuruşunun yapılmasından hemen önce Sato havaya sıçradı ve Miller’ın önünde ve yere temas etmiyorken servis vuruşu yapıldı. Sato’nun takımı kurallara uygun bir pozisyonda mıydı?
|
Karar: Oyuncular zeminden havaya sıçradıkları anda, zeminle temas ettikleri en son noktadaki konumlarını korurlar. Bu yüzden Sato havadayken zeminle en son temas ettiği noktadaki konumunu koruduğundan, Sato’nun Miller’ın önünde olduğu ve pozisyon hatası yaptığı kabul edilir ve takım rallyi kaybeder. Kural: 7.4, 7.4.2, 7.4.3
|
|
|
|
|
3.3 Servis atılacağı anda arka ortadaki R-6 oyuncusunun her iki ayağı da, ön ortadaki R-3’ün ayaklarından çok az gerideydi. Servis vuruşu yapıldığı anda ise R-6’nın bir eli R-3’ün ayaklarının açıkça önünde ve zemine temas eder durumdaydı. Bu karşılayan takım için kurallara uygun bir pozisyon mudur?
|
Karar: R6’nın pozisyonu kurallara uygundur. Oyuncuların pozisyon hatası yapıp yapmadığının değerlendirilmesinde sadece zemine temas eden ayaklar dikkate alınır.
Kural: 7.4.3, 7.5
|
|
3.4 Servis vuruşu yapıldığı anda Amerikalı pasör Jeff Stork’un ayağının bir kısmı rakip oyun alanına, geri kalan kısmı da orta çizginin üzerine temas etmekteydi. Yardımcı hakem, servis vuruşu anında Stork’un bütünüyle kendi takımının oyun alanını sınırlayan çizgilerin içerisinde olmaması nedeniyle düdük çaldı. Yardımcı hakemin kararı doğru mudur?
|
Karar: Yardımcı hakem doğru karar vermiştir.
Kural: 1.3.3, 7.4
|
|
3.5Brezilya, Bayanlar Grand Prix’sinde bir maç oynuyordu. Üçüncü sette servis karşılayan Brezilya Takımı bir rallyi kazandı. Brezilya’nın 6 numaralı oyuncusunun servis atması gerekiyordu. Ancak 5 numaralı oyuncu servisi attı. Yazı hakemi bu durumu fark edemedi.
5 numaralı oyuncu üç sayı boyunca servis attı. Bundan İki rally sonra Brezilya takımı servis atmak için döndü. 5 numaradan sonra gelen 11 numaralı oyuncu doğal olarak servis atmak için servis bölgesine gitti.
Servis atışından sonra yazı hakemi yanlış oyuncunun servis attığını işaret etti. Müsabaka cetvelinden sadece 5 numaralı oyuncunun servis atması gerektiği belirlendi. Daha sonra maçın videokasetinin izlenmesiyle gerçekler ortaya çıktı, ancak bunlar müsabaka cetvelinden belirlenemezdi.
Hakem, 11 numaranın servis atışı için Brezilya’nın “rally kaybına” karar verdi ve Brezilya doğru dönüş pozisyonuna getirildi. Başka bir sayı iptali yapılmadı. Baş hakemin kararı doğru muydu?
|
Hakemin mevcut bilgilere dayanarak verdiği karar doğrudur.
Kural: 7.7.1, 23.2.3
|
|
3.6 Kore takımı rallyi kazanarak sayı ve servis atma hakkını elde etti. Takım servis için dönmeden önce, Kore takımının oyundaki kaptanı, yardımcı hakemden, servisi atacak doğru oyuncunun belirlenmesi için pozisyon kontrolü yapılmasını talep etti. Yazı hakemi, yardımcı hakeme 10 numaralı oyuncunun doğru servis oyuncusu olduğunu söyledi.
10 numaralı oyuncu dört sayı boyunca servis attı. Aynı oyuncu tekrar servis atacağı sırada yazı hakemi yardımcı hakeme hata yaptığını ve aslında 8 numaralı oyuncunun Kore takımı için servis atmasıgerektiğini bildirdi.
Baş hakem 10 numaralı oyuncu servisteyken, Kore takımının kazandığı dört sayının iptal edilmesine karar verdi. Kore takımının pozisyonu ve sayısı 8 numara servis atacak pozisyona getirildi. İptal edilen 4 sayılık periyot içerisinde alınan tüm takım molaları ve yapılan oyuncu değişiklikleri iptal edildi.
Ardından Kore takımı oyundaki kaptanının servis atacak oyuncuyu öğrenmek için yaptığı talep anındaki sayıdan itibaren, 8 numaralı oyuncunun servis atışına izin verilerek oyun yeniden başlatıldı.
Bu durumda baş hakemin uygulamaları doğru mudur?
|
Karar: Hakemin uygulamaları doğruydu.
Bu tür durumlarda hatalı davranışlar ve teknik molalar aynen kalır.
Takımlar kendi orijinal pozisyon kâğıdındaki dizilişlerine uygun olarak geri döndürülmelidir.
Bu olaylar müsabaka cetveline kayıt edilmelidir.
|
|
3.7Baş hakem servis düdüğünü çaldıktan sonra takımın sahada 5 oyuncusu olduğunu fark etti. Libero ve libero ile yer değiştirecek oyuncu ısınma sahasındaydılar ve oyuna girip rallye katılma niyetleri belli değildi.
Böyle bir durumda hakemlerin doğru uygulaması ne olmalıdır?
|
Karar: Baş hakem, servisçinin topa sahip olduğuna ve takımların oynamaya hazır olduklarına emin olduğu zaman servis düdüğünü çalmalıdır. Mantıken bu tür hareketler (liberonun sahadaki oyuncu ile yer değiştirmesi) takımın sorumluluğundadır.
Örneğin, oyuncu servis bölgesi dışından servis atışını kullanıyorsa veya servis vuruşu anında oyuncunun bir ayağı oyun alanının dışına temas ediyorsa bu durumlarda hakem oyuncuya bilgi vermez.
Bu olayda hakem servis düdüğünü çaldıktan sonra hatayı fark ettiği için bir sonraki aşamayı beklemeli ve servis vuruşu yapıldığı anda düdük çalarak pozisyon hatasını işaret etmelidir.
Bununla beraber baş hakem moladan sonra oyun alanına 5 oyuncunun girmiş olduğunu servis düdüğünü çalmadan önce fark etseydi, bu durumda takıma geciktirme yaptırımı vermesi uygun olurdu.
Eğer böyle bir uygulama yapılsaydı takım servisi geciktirecekti ve (önceden geciktirmesi yoksa) muhtemelen sayı kaybetmemiş olacaktı.
Kural: 7.5, 7.7, 12.3, 12.4.3
|
|
|
|
|
3.8 A ve B takımları arasındaki maçta A takımı servis vuruşuyla topu oyuna soktu. Servis vuruşundan hemen sonra 2 numaralı çizgi hakemi servis vuruşu yapıldığı anda B 13 oyuncusunun ayağının bir kısmının oyun alanı dışında olduğunu işaret ederek bayrağını kaldırdı. Yardımcı hakem çizgi hakeminin işaretini görmedi fakat baş hakem gördü ve düğünü çalıp B takımına pozisyon hatasını işaret etti. Baş hakemin kararı doğru mudur?
|
Karar: Evet, baş hakemin, çizgi hakeminin işaretini görüp düdük çalarak pozisyon hatası vermesi doğru bir karardı. Baş hakemin tüm takımlar ve hakemler üzerinde otoritesi olması nedeniyle ve baş hakemin servis atışı esnasında servis atan takımı izlemesi gerektiği talimatlarda yazmasına rağmen baş hakem kendi kararını verebilmek için hakem heyetindeki hakemlerin işaretlerini alıp değerlendirebilir.
Kural: 7.5, 23.2.1
|
BÖLÜM 4: OYUN HAREKETLERİ
_________________________________________________________________________
TOPLA OYNAMA
|
4.1 Erkekler Grand Şampiyonlar Kupası’nda Japonya ile Hollanda oynarken Narita’da Japon voleybol takımının pasörüydü. Japon servis karşılama oyuncusu Hollanda servisini kötü bir şekilde karşıladı ve top anten dışından, file üzerinden geçti.
Narita, Hollanda serbest bölgesindeki topu takip etti ve topa vurarak Japonya oyun alanına doğru yönlendirdi. Narita’nın vurduğu top ne yazık ki fileyi geçmedi ve de Hollanda oyun alanı tarafından fileye doğru yöneldi ve burada Hollandalı orta blokçu topu tuttu.
Baş hakem Hollandalı orta blokçu topu tutmadan önce düdük çaldı ve “aut top” işareti verdi. Hakemlerin işareti doğru muydu? Top hangi pozisyonda “aut” olur?
|
Karar: Hakemin “aut top” kararı doğrudur. Top, filenin Hollanda tarafında ki serbest bölgenin üzerinde ki boşluğu, oyun alanına doğru, bütünüyle geçtiği anda “aut” olur. Bu nedenle top, filenin Hollanda tarafına yan çizgi üzerinden bütünüyle geçtiği anda “aut” dur.
Topun, filenin Japonya tarafına doğru geriye çevrilmesini engellemeye teşebbüs etmemek şartıyla, serbest bölge içindeki topa Hollandalı bir oyuncu da vursa, bu aut top olacaktı.
Kural: 10.1.2, 10.1.2.2
|
|
|
|
|
4.2 İtalyan smaçör Papi geri hat oyuncusuyken takımın birinci vuruşunu yapmak için teşebbüste bulundu ve bir elinin avuç içiyle topa vurdu. Hakem oyunun devam etmesine izin verdi.
Hakemin doğru uygulaması ne olmalıydı?
|
Karar: Hakemin kararı doğruydu.
Topun tutulup tutulmadığına veya fırlatılıp fırlatılmadığına top temasının kalitesine göre karar verilmelidir. Hakemler, Papi’nin topu tuttuğunu veya fırlattığını açıkça görmediği bu tür pozisyonlarda düdük çalmak için acele etmemelidirler.
Kural: 9.2.1, 9.2.2, 9.2.3.3, 9.3.4
|
|
|
|
|
4.3 ABD ve Çin arasındaki bir bayan maçında Çinli Li, Elaina Oden’ın bloğuna smaç vurur. Top bloktan sekerek Çin takımının sahasına geri döner. Li manşetle topa vurmaya teşebbüs eder. Ancak top tek bir harekette ve hiç bir taşıma veya fırlatma olmaksızın bir kolundan sekerek diğer kola oradan da göğsüne temas eder. Baş hakem oyunun devam etmesine izin verir. Karar doğru mudur?
|
Karar: Baş hakem doğru karar vermiştir. Bu temas, rakipten gelen topa yapılmış olan takımın birinci vuruşudur. Oyuncu topu tutmadığı ve fırlatmadığı için ve temasların Çinli oyuncunun tek bir oyun hareketi esnasında yapılmasından dolayı art arda yapılan temaslar kurallara uygundur.
Art arda temaslara izin verilen birkaç tane “birinci vuruş” durumları vardır. Bunlar:
1. Servis karşılama.
2. Hücum vuruşunu karşılama. Bu yumuşak ya da sert bir hücum olabilir.
3. Kendi takımından birinin bloğundan gelen topu karşılama.
4. Rakibin bloğundan gelen topu karşılama. Kural: 9.2.3.2
|
|
4.4 Pan-Amerika Oyunları’nda ABD’li Tee Williams’ın hücum vuruşuna Brezilyalı oyunculardan biri blok yapmaya çalışır. Top Brezilyalı oyuncunun ellerine çarpar ve oyuncuyla file arasında aşağıya doğru inmeye başlar. Blok oyuncusu tek eliyle topa alttan vurur. Top Brezilyalı blok oyuncusunun koluna ve gövdesine hafifçe değer. Hakem düdük çalar ve “tutulmuş top” işareti verir. Bu karar doğru mudur?
|
Karar: Vuruşun kurallara uygun mu, yoksa bir “tutulmuş top” mu olduğunu topa yapılan temas belirleyecektir. Bu vuruş Brezilya’nın birinci takım vuruşu olduğundan, Brezilyalı blokçunun tek bir oyun hareketi esnasında olması şartıyla topa art arda temas etme hakkı vardır. Bununla birlikte birinci vuruşta da “tutulmuş veya fırlatılmış top” düdüğü çalmak mümkündür.
Kural: 9.2.2, 9.2.3.2
|
|
|
|
|
4.5 Pan-Amerika Oyunları’nda Kanada ve Brezilya arasında oynanan bir maçta Brezilyalı oyunculardan biri servisi karşılar. Ancak top file dikey düzlemini geçtiğinde Kanada’nın ön orta oyuncusu blok hareketi ile topu geri yönlendirip Brezilya’nın oyun alanına düşürür.
Bu kurallara uygun mudur?
|
Karar: Topa blok yapmak ve rakip oyun alanına geri göndermek kurallara uygundur. Baş hakem blokçunun top ile yaptığı temasın kurallara uygun olup olmadığına karar vermelidir. Dikkate alınması gereken tek şey, topa kurallara uygun olarak mı vurulduğu, yoksa “tutulduğu ve/veya fırlatıldığı” mıdır? Blok hareketinde kurallara uygun olmayan “tutulmuş top” teması olabilir.
Kural: 9.2.2
|
|
|
|
|
4.6 Amerikalı oyuncu Dan Landry Hollanda’ya karşı oynarken seyircilerin oturduğu koltukların yakınındaki bir topu kurtarmak için havaya sıçradı. Landry topa temas ettikten sonra zemine temas edemeyip seyirci koltuklarına düştü. Landry’nin bu hareketi Kurallara uygun mudur?
|
Karar: Oyun kurallara uygundur. Bir oyuncunun serbest bölge dışında topla oynama hakkı vardır. Serbest bölge dışında, bir oyuncu topu kurtarmak amacıyla herhangi bir yapının veya takım arkadaşının desteğini alabilir.
Kural: 9, 9.1.3
|
|
|
|
|
4.7 ABD Bayan Takımı Kanada’ya karşı oynuyordu. Bir rally esnasında Kanadalı oyuncu topa temas edebilmek için seyirci standlarının içine kadar koştu. Tam topa vuracağı sırada bir seyirci kalkıp topu yakaladı. Kanada koçu seyirci müdahalesi yüzünden rallynin tekrar edilmesini istedi. Hakem bunu reddetti.
Baş hakemin kararı doğru mudur?
|
Karar: Evet. Oyuncunun topu seyirci standından ya da takımın oturma sırası da dâhil oyun sahası dışındaki herhangi bir yerden geri çevirmesine izin verilir. Kural: 10.1.2
Diğer taraftan oyuncunun oyun sahası içinde top için önceliği olduğu halde, oyun sahası dışında böyle bir önceliği yoktur. Kural: 9, 9.1.3, 10.1.2
|
|
4.8Japonya ve Rusya Bayan Takımları arasındaki Dünya Şampiyonası maçında Rus oyuncu çok etkili bir hücum yapar. Japon defans oyuncusunun savunması çok başarılı olamaz ve top oyun alanının oldukça uzağına gider. Bir başka Japon oyuncu topun peşinden koşup yetişir ve serbest bölgenin dış sınırını belirleyen reklâm panolarının üstüne düşerken olağanüstü bir hareketle topu kurtarır. Gösterdiği olağanüstü gayret nedeniyle, seyirciden büyük alkış alan oyuncu bu hareketinde topu biraz taşımıştır. Baş hakem düdüğünü çalıp topun tutulduğunu ve taşındığını işaret eder. Seyirciler hakemin kararını yüksek sesle protesto ederler. Hakem böyle bir durumda nasıl davranmalıdır?
|
CEVAP: Hakem sadece maçı yöneten ve kuralları mekanik olarak uygulayan bir kişi olarak değil, aynı zamanda Voleybolun gelişimi için sorumluluğu olan bir kişi olarak da değerlendirilmelidir. Seyir zevki Voleybolun gelişmesinde çok önemli bir unsurdur.
Hakem seyircilerin etkisinde kalarak karar vermemelidir, ancak seyircileri de hayal kırıklığına uğratmamalıdır. Hakem kararını verirken teknik ve sosyal etkiler arasında uygun bir denge kurmalıdır. Kısacası temel ve sosyal etkilerin devamı için bazı teknik kurallardan belli bir noktaya kadar kesinlikle taviz vermek gerekir.
İşte bu hakemlik “sanatı” dır.
|
|
|
|
|
4.9R-5 oyuncusu, S-2’den gelen çok etkili bir hücum vuruşunu karşıladı. Top sekti ve oyun sahasından uzaklaşarak seyircilere doğru yöneldi. R-6 serbest bölgeyi sınırlayan reklam panolarının üzerinden sıçradı ve topu kurtarmak için tribünlere çıktı. “Şüpheli” bir top temasıyla vuruşunu yaptı. Bu heyecan verici olay nedeniyle seyirciler oyuna iyice motive oldu ve alkışladılar. Baş hakem oyuncunun vuruşuna ne “yardımlı vuruş” ne de “tutulmuş top” için düdük çalmadı.
Bu karar doğru mudur?
|
Karar: Baş hakemin kararı doğrudur. Kural: 10’da belirtildiği gibi, top serbest bölgenin dışından geri çevrilebilir. “Yardımlı vuruşlar” ancak oyun sahası içinde yapılırlarsa cezalandırılırlar. Topa temasla ilgili olarak ise her temasın hakem tarafından ayrı ayrı değerlendirilmesi gerekir. Kural: 9.2.3.2‘de yapılan değişiklik daha iyi savunma yapılmasına ve çok daha zevkli bir voleybola izin vermektedir. Oyuncunun vuruşu takımın “birinci vuruşu” olmasa bile, bu şekilde ki göze hoş gelen hareketlere izin vermek hakemlik sanatının geliştirilmesi için çok önemlidir. Böylece voleybol daha cazip ve popüler olacaktır. Kural: 9.2.3.2
|
|
|
|
|
4.10 İtalya ile Japonya arasındaki Erkekler Dünya Kupası maçında İtalyan smaçör, Japon blokçunun bloğuna karşı smaç vurdu. Top blokçunun ellerinden sekerek, antenin üzerinden geçiş boşluğunun kısmen dışından ve baş hakemin üzerinden İtalya serbest bölgesine gitti. Japon geri hat oyuncusu topu filenin Japonya tarafına doğru geriye çevirmek için topun peşinden koştu. Çizgi hakemi top “out” işareti verdi ve baş hakem düdük çalıp İtalyan smaçörün lehine bir karar verdi.
Japonlar topun antenin üzerinden geçiş boşluğunun kısmen dışından geçmiş olduğunu ve bu nedenle Japon oyunculardan biri tarafından oynanabileceğini iddia ettiler. Baş hakemin kararı kurallara uygun muydu?
|
Karar: Baş hakemin kararı doğru değildi. Top antenin üzerinden geçiş boşluğunun kısmen dışından rakibin serbest bölgesine geçti. Bu yüzden Japonların topu oyun alanının aynı tarafındaki geçiş boşluğu dışından kendi oyun alanına geri çevirmesi kurallara uygundu. Top oyunda olduğu sürece çizgi hakemi işaret vermemeliydi.
Kural: 10.1.2
|
FİLENİN ALTINDAN GEÇME
|
4.11 Erkekler Dünya Kupası’nda Hollanda Küba’ya karşı oynuyordu. Oyunun bir anında Kübalı smaçör Joel Despaigne geri hat oyuncusuydu. Bu oyuncuya üç metre çizgisinin önüne bir pas atıldı. Despaigne üç metre çizgisinin gerisinden sıçradı ve çok başarılı bir hücum vuruşu yaptı ve topukları orta çizginin üstünde ayaklarının büyük bir kısmı ise Hollandalı blokçu Zwerver’in ayaklarının üstünde olmak üzere yere düştü. Zwerver bir sonraki topla oynamaya teşebbüste bulundu ancak topa ulaşmak için yeterince hızlı hareket edemedi.
Zwerver yardımcı hakeme başvurup oyununa müdahale olduğunu bildirdi ancak bu başvuru yardımcı hakem tarafından dikkate alınmadı. Maç boyunca benzer olaylar defalarca tekrarlanmasına rağmen yardımcı hakem tarafından dikkate alınmadı. Yardımcı hakemin bu kararı doğru mudur?
|
Karar: Kural: 11.2.1 “Rakibin oyununa müdahale etmemek şartıyla, filenin altından rakip oyun boşluğuna girilmesine izin verilir” der. Müdahaleye izin verilmediği çok açıktır. Bu özel durumun müdahale olup olmadığı bu Örnek Kitapçığı’nda belirlenemez. Tamamıyla kendi oyun alanında olan bir oyuncuya rakibi tarafından çarpılır ya da ayağına basılırsa bu oyuncunun “müdahale”ye maruz kaldığı kabul edilir. Bu durumda hatalı oyuncu cezalandırılmalıdır. Olması muhtemel bu tür hataları tespit etmek yardımcı hakemin sorumluluklarından biridir.
Kural: 11.2.1, 11.2.2.1, 11.2.4
|
|
4.12 Brezilyalı smaçör ayağını öyle bir salladı ki yanlışlıkla filenin altından Hollandalı blok oyuncusuna çarptı.
Bu temas Hollandalı oyuncunun bloktan geri gelen topla oynamasına engel oldu ve Hollanda Takımı rally’yi kaybetti. Hakemin ne yapması gerekirdi?
|
Karar: Hakem, Hollandalı oyuncuya müdahale ettiği için, Brezilyalı oyuncuya kural dışı hareket düdüğü çalmalıydı. Rally’yi Hollanda Takımı kazanmalıydı.
Kural: 11.2.1
|
FİLEDEKİ OYUNCU VEYA OYUNCUNUN FİLEYE TEMASI
|
4.13 ABD Bayan Takımı servis karşılıyordu. Lori Endicott arka bölgeden pasör kaçıyordu. Amerikalı oyuncu Tee Williams topu başarısız bir şekilde karşıladı ve Endicott arka bölgedeki bu topa güçlükle yetişerek pas attı. Endicott pas atmak amacıyla arka bölgeye doğru giderken hafifçe fileye temas etti. Hakem bu file temasına düdük çalmadı.
Hakemin kararı doğru muydu?
|
Karar: Hakemin kararı doğruydu.
Topla oynama hareketi fileye değme hareketinden ayrı ve daha sonra olduğundan Endicott’un file teması hata değildir.
Kural: 11.3.1
|
|
|
|
|
4.14 Brezilyalı oyuncu Ana Moser topla oynadıktan sonra filenin yanında bir dönme hareketi yapar ve saçı fileye değer. Bu durumda doğru karar nedir?
|
Karar: Bu bir hata değildir. Formanın bir parçasının, yer silme havlusunun veya saç dâhil vücudun herhangi bir kısmının fileye teması, ancak oyuncunun topla oynama hareketi esnasında olduysa hatadır.
Kural: 11.3.1, 11.4.4
|
|
4.15 Olimpiyat Oyunları’nda, Arjantin ve ABD Erkek Takımları arasındaki bir maçta Amerikalı oyuncu Ctvrlik fileye doğru bir pas atar. Top file dikey düzlemini geçer. Pasör Stork file dikey düzleminin diğer tarafına uzanıp pasını atarak hücum oyuncusu Buck’ın hücum vuruşu yapmasını sağlar. Hakem bu oyuna hata düdüğü çalar. Bu oyun kurallara uygun değil midir?
|
Karar: Hakem doğru karar vermiştir.
Bir oyuncunun file dikey düzlemini geçen topa temas edip onu kendi oyun alanına geri çevirmesine izin verilmez.
Bu nedenle Stork’un oyunu kurallara uygun değildir. Filenin altındaki benzer bir oyun farklıdır. Filenin altında eğer top file dikey düzlemini sadece bütünüyle geçerse bu oyun kural dışıdır.
Kural: 9 ve 11.2.1
|
|
|
|
|
4.16 Bayanlar Dünya Şampiyonası’nda, Japonya ve Rusya arasındaki bir maçta Japon smaçör filenin üzerine doğru atılan bir pasa hücum vuruşu yapar. Rus blokçu, filenin diğer tarafına uzanmadan, top filenin tam üzerindeyken hücum oyuncusu ile aynı anda topa temas eder. Aynı anda yapılan bu temastan sonra top filenin Rusya tarafındaki sınır çizgilerinin dışında yere düşer. Hakem rallyi Japon Takımı’na verir. Hakemin verdiği karar doğru mudur?
|
Karar: Eğer rakiplerin aynı anda yaptıkları temas sırasında top durmaz ve sınır çizgilerinin dışına düşerse, topun yere düştüğü yerin pozisyonuna göre, filenin karşı tarafında bulunan takım hata yapmış olur. Bu nedenle hakemin kararı hatalıdır.
Top Rusya Takımının tarafındaki sınır çizgilerinin dışına düştüğü için, rallyi Rusların kazanması gerekirdi.
Bununla beraber Sovyet blokçu filenin diğer tarafındaki topa rakibi ile aynı anda temas etseydi bu, Sovyet blokçusunun hatası olacaktı.
|
|
4.17 Çinli blok oyuncusu Lia Yawen Amerikalı hücum oyuncusu Tammy Liley’ye blok yapar.Lia blok yaparken Liley’nin smaç attığı top fileyi Lia’nın kollarına çarptırır. Lia’nın topla oynama teşebbüsünde bulunmasına rağmen hakem file teması işaret etmez. Bu karar doğru mudur?
|
Karar: Hakem doğru karar vermiştir.
Eğer file, blok oyuncusuna çarptıysa hata olmaz. Eğer blok oyuncusu blok hareketi sırasında fileye değerse hata olur.
Kural: 11.3.3
|
|
|
|
|
4.18 Erkekler Dünya Şampiyonası’nda Koreli hücum oyuncusu tarafından vurulan çok sert bir smaça Japon blokçu blok yapar. Top Japon blokçunun ellerinden seker ve oyun alanının dip çizgisinin çok uzağına doğru gider. Japon libero oyuncusu koşar ve topu kurtarmak için plonjon atar. Tüm seyirciler bu heyecan verici oyuna konsantre olmuş ve Japon libero oyuncusunun çabalarını alkışlamaktadır. Japon blok oyuncusu blok hareketini bitirip yere düştükten sonra oyuna devam etmeye hazırlanmak için döner. Tam dönerken omzuyla hafifçe fileye temas eder. Yardımcı hakem file teması için düdük çalar. Buna hata düdüğü çalınır mı?
|
Karar: Yardımcı hakemin kararı doğru değildir.
Kural: 11.3.1de; Bir oyuncunun topla oynama hareketi esnasında fileye temas etmesi dışında ki file teması hata değildir.
Özellikle dip çizginin uzağında heyecan verici oyun hareketleri yapılırken file teması cezalandırılmamalıdır. Hata için çalınan bu düdük oyuncular için cesaret kırıcı ve seyirciler içinde şaşkınlık ve düş kırıklığı yaratır. Kural: 11.3.1
|
|
4.19 Dünya Kupası’nda Kübalı bir oyuncunun yaptığı hücum vuruşuna Amerikalı blokçu temas edemez. Top Amerikalı geri hat oyuncusu Eric Sullivan tarafından karşılanır. Amerikalı blok oyuncusu Ball bloktan yere düşmeden önce fileye temas eder. Baş hakem hata düdüğü çalar. Bu bir hata mıdır?
|
Karar: Evet, baş hakemin kararı doğrudur. Blok oyuncusunun fileye temas etmesine topla oynama hareketi ya da topla oynama teşebbüsü yol açtığına göre file teması hatadır. Bu durum ve bir önceki soruda ki (4.15) durum arasında fark vardır. Bu durumdaki file teması, filede topla oynama hareketi devam ederken meydana gelmiştir. Bir önceki durumdaki file teması ise filede topla oynama hareketinin tamamlanmasından sonra meydana gelmiştir. Kural: 11.3.1
|
|
|
|
|
4.20 Erkekler Dünya Kupası’nda ABD ile Küba çok önemli bir maç oynuyordu. Küba hücum yapıyor ve ABD’li oyuncularda blok yapmaya hazırlanıyordu. Küba’dan üç oyuncu fileye doğru koştu ve Kübalı pasör Diago çok usta bir aldatmacayla IV numara pozisyonunda ki hücum oyuncusuna bir pas attı.
Top ABD bloğundan sekti ve ABD arka bölgesinde oynandı. Kübalı oyuncunun IV numara pozisyonundan topa vurduğu anda, Amerikalı blokçu gerçek hücum yapılan yere 8 m uzaklıkta II numara pozisyonunda ki Kübalı smaçöre blok yapmaya çalışırken fileye değdi.
Yardımcı hakem Amerikalı oyuncunun topla oynamaya çalışırken fileye değmesi nedeniyle düdük çaldı.
Yardımcı hakemin bu kararı doğru mudur?
|
Karar: Hayır. Yardımcı hakemin kararı doğru değildir. Hücum vuruşu Küba takımının dört numaralı pozisyonundan, file teması ise iki numaralı pozisyonundan yapılmıştır. Ne hücum oyuncusunun ne de blok oyuncusunun topla oynama durumunda olmaması nedeniyle ve file teması oyunu engellemediği için file teması kurallara uygun bir harekettir ve oyun durdurulmamalıdır.
Kural: 11.3.1
|
|
4.21 Erkekler Dünya Kupası’nda Brezilyalı pasör pas atmak için file yakınından sıçrar. Pas attıktan sonra yere iner. Savunma pozisyonunu almak için dönerken fileye değer. Yardımcı hakem hata çalmaz. Bu karar doğru mudur?
|
Karar: Pasör topla oynama hareketi içinde olmadığına göre fileye istemeden değmek bir hata değildir. Yardımcı hakem doğru karar vermiştir.
Kural: 11.3.1.
|
|
4.22 Amerika NCAA Ligi’nde Arizona Eyalet Üniversitesi ile Oregon Üniversitesi arasındaki maçta aşağıdaki olay meydana geldi. Arizona Eyalet Üniversitesi orta hücumcusu topa vurmak için yaklaştı. Arizona pasörü zamanlama hatası yaparak bir pas attı ve top, hücum oyuncusunun başının üzerinden gitti ve başka bir oyuncu tarafından temas edilmeden yere düştü.
Oregon Üniversitesi orta blok oyuncusu, Arizona Eyalet Üniversitesi orta hücum oyuncusuna blok yapma teşebbüsündeyken fileye temas etti. File teması topun Arizona oyun alanına düşmesinden önce oldu. Hakem Oregon orta blok oyuncusu için hata düdüğü çaldı. Hakemin kararı doğru muydu?
|
Karar: Hakemin kararı doğruydu. Top ne hücum oyuncusuna ne de blok oyuncusuna değmediği halde Oregon Üniversitesi orta blok oyuncusunun topla oynadığı kabul edilir.
|
|
4.23 Japon erkek takımı oyun alanının ortasından iki hücum oyuncusuyla hızlı bir kombinasyon yapıyordu. Japon pasör topu ortaya atma yerine IV numaralı pozisyona attı. Bu esnada Kore’nin orta blokçusu kombinasyonu engellemeye teşebbüs ederken fileye temas etti. Baş hakem Koreli orta blokçu için file hatası çaldı. Baş hakemin kararı doğru mudur?
|
Karar: Evet baş hakemin kararı doğrudur. Japon pasör topu akıllıca IV numaraya pas attığında, Koreli orta blokçu topa blok hareketi yapıyordu. Bu nedenle fileye temas eden Koreli blokçunun topla oynadığı ve file hatası yaptığı addedilir.
Kural: 11.3.1
|
|
|
|
|
4.24 Japonya Bayanlar Lig Şampiyonası’nda Daiei maç sayısı için servis karşılar. Hücum oyuncusu topa hücum vuruşunu yaptıktan sonra dengesiz bir şekilde yere temas eder ve top hala oyundayken iki adım atıp filenin anten dışındaki kısmına hafifçe sürtünür. Hakem hata düdüğü çalar ve bu hata ile maç sona erer. Hakemin kararı doğru mudur?
|
Karar: Antenin dış tarafındaki file parçası, filenin bir bölümüdür ve baş hakem kararında bu durumu dikkate almalıdır.
Bununla beraber, 2001 kurallarına göre baş hakemin kararı doğru değildir. Hücum oyuncusu fileye değmeden önce iki adım attığı için ve antenin dış tarafındaki file parçası, topun oynandığı yere uzak olduğu için, file teması hata değildir.
Az bir ihtimalde olsa, eğer baş hakem hafif bir file temasının oyunu etkilediğine karar verirse, baş hakemin kararı doğrudur.
Kural: 2.2, 11.3.1, 11.3.2
|
|
4.25 Bayanlar Dünya Şampiyonası’nda, Çin ve Kore arasındaki bir maçta Koreli pasör S. J. Lee smaçör Yoon-Hee Chang’a pas atar. Chang topa vururken diziyle de Lee’ye çarpar. Bu çarpma Lee’nin fileye sürtünmesine sebep olur. Yardımcı hakem Lee’ye hata çalar.
Bu karar Kural: 12.3.1’in doğru bir yorumu mudur?
|
Karar: Chang topla oynama hareketindeyken Lee’nin fileye temas etmesine sebep olduğundan Yardımcı hakemin kararı doğruydu. Lee pas attıktan
sonra bir sonraki topla oyuna hazırlanırken fileye tesadüfen sürtünseydi, file teması istenmeden yapılmış bir temas olacak ve yardımcı hakem bunun için hata çalmayacaktı.
Hücum oyuncusunun, sıçraması ve yere inmesi topla oynama hareketi kapsamındadır. File teması bu süreçte yapılmıştır.
Kural: 12.3.1
|
|
4.26 “A” takımının ön hat oyuncusu olan pasör, kendi servis karşılama oyuncusundan gelen topa güçlükle yetişerek sıçradı ve file üzerindeyken bir eliyle vurarak pas attı. Vuruş anında parmakları rakip oyun boşluğundaydı. Topun bütünü ise rakip oyun boşluğunda değildi. Pasörden gelen top fileye paralel bir şekilde “A” takımının hücum oyuncusuna doğru gitti.
“B” takımının blokçusu, “A” takımının oyuncusundan önce topa temas etti ve bu yüzden “A” takımı oyuncusu hücum vuruşunu yapamadı. Baş hakem pas atarken rakip oyun boşluğuna girdiği için pasöre hata düdüğü çaldı. Baş hakemin verdiği karar doğru muydu?
|
Karar: Kural: 10’ a göre her takım kendi oyun alanı ve oyun boşluğunda oynamalıdır.
Bu yüzden, pasör, rakip oyun boşluğundaki topa vurduğu için hata yapmıştır. Blokçu da hücum vuruşu öncesinde rakip oyun boşluğundaki topa temas ederek hata yapmıştır. Sadece ilk hata cezalandırılır. Bu nedenle hakemin kararı doğrudur.
|
SERVİS
|
4.27 Bayanlar NORCECA Şampiyonası’nda yazı hakemi, Amerikalı servis oyuncusu Elaine Youngs’ın, doğru servis oyuncusu Thater yerine servis pozisyonu almış olduğunu fark etti.
Youngs servis için topa temas ettiği anda yazı hakemi, yardımcı hakeme oyunu durdurmasını işaret etti. Yazı hakemince yapılan bu hareket doğru bir hareket midir?
|
Karar: Yazı hakemi doğru yapmıştır.
Yanlış bir servis oyuncusu servis atmaya hazır olduğunda yazı hakeminin hakemleri uyarmadan önce servis vuruşunun tamamlanmasını beklemesi gerekir. Yazı hakemi hatayıişaret etmek için zil, çanya da benzeri bir işaret cihazı kullanabilir.
Kural: 7.7.1, 12.2.1, 12.7.1, 25.2.2.2
|
|
4.28 Fransa’daki Olimpiyat Elemeleri Turnuvası’nda, bir teknik moladan sonra, hatalı bir servis oyuncusu servis atmaya hazırlanıyordu. Baş hakem servis için düdük çaldı. Servis atacak takım hatanın farkına vardı ve doğru servis oyuncusu servis atmaya hazır bir şekilde servis bölgesine girdi. Baş hakem tekrar düdük çalarak servis atışına izin verdi. Baş hakemin bu işareti doğru mudur?
|
Karar: Hakem hatalıdır. Servise sadece bir kez izin verilir.
|
|
|
|
|
4.29 NORCECA Şampiyonası’nda Meksika ile Porto Riko arasındaki maçta Porto Riko’lu servis oyuncusu topu havaya attı ancak sonra yere düşmesine izin verdi. Oyuncu daha sonra yerden seken topu tuttu ve izin verilen 8 saniyenin bitiminden önce, hemen servisi attı. Bu uygulama servisçi için kurallara uygun bir hareket miydi?
|
Karar:Servis oyuncusunun hareketi kurallara uygun değildir. Topa, havaya atıldıktan veya elden (ellerden) bırakıldıktan sonra tek el veya kolun herhangi bir kısmıyla vurulmalıdır. Baş hakem tarafından “servis için havaya atma” olarak sayılan her tür harekete, servis vuruşu yapılmalıdır.
Kural:13.4.2
|
|
4.30 Servis topu, karşılayan takım tarafından oynanmadan önce, fileye ve antene değdi. Baş hakem servis hatası düdüğü çaldı. Hakemin kararı doğru mudur?
|
Karar: Hakemin kararı doğrudur. Antene temas eden top “out “ dur.
Kural: 8.4.3
|
|
|
|
|
4.31 Norveç’te ki Vestcup ‘da Klepp ile Oslo arasında ki maçta birkaç kez, servis atışında top file üst kenarında ki beyaz bandın tam altına değdi. Baş hakem her seferinde top fileye değdiği anda düdük çalarak oyunu durdurdu. Hakem ne zaman düdük çalmalıydı?
|
Karar: Servis topu geçiş boşluğundan geçmelidir. Eğer top geçiş boşluğundan geçmezse servis otomatikman hatalıdır. Servis topunun fileye değmesi hata değildir. Hakem topun, filenin servis atan takım tarafında kalacağına karar verdiği anda, servis hatası için düdük çalmalıdır.
Kural: 12.6.2.1
|
|
4.32 İngiltere Takımı servis atmaya hazırlanırken topu aldı. Oyundaki kaptan servis oyuncusunun doğru olup olmadığının kontrol edilmesini talep etti. Yazı hakemi 6 numaralı oyuncunun servis oyuncusu olduğunu bildirdi. Oyundaki kaptan bu bilgilerin doğruluğundan şüphelenir ve karşı çıkar ancak 6 numaralı oyuncunun servis oyuncusu olduğu tekrarlanır.
Oyundaki kaptan yine tatmin olmaz ve yardımcı hakeme yaklaşmaya teşebbüs ederken baş hakem servis için düdük çalar. O karışıklık içinde İngiltere Takımı izin verilen sekiz saniye içinde servis atmadığı için cezalandırılır.
Müsabaka cetveli tekrar kontrol edildiğinde İngiltere Takımı koçunun 6 numaralı oyuncunun iki pozisyonda birden bulunduğu yanlış bir pozisyon kâğıdı verdiği anlaşılır. Doğrusu 6 ve 1 numaralar olması gerekmektedir. Oyundaki kaptanın da tahmin ettiği gibi 1 numaralı oyuncu servis atmalıdır. Bu durumda baş hakemin doğru kararı ne olmalıdır?
|
Karar: Bu olayın sağduyuyla çözülmesi gerekir. İlk hata İngiltere Takımının koçundadır ve kendi takımının dizilişini hatalı verdiği zaman yapılmıştır. Bu hataya yardımcı hakem ve yazı hakeminin dikkatsizlikleri eklenmiştir.
1 numaralı oyuncuya servis atma izni verilmelidir. İngiltere Takımı yanlış servis oyuncusu için cezalandırılmamalıdır.
Diğer yandan, koçun yaptığı diziliş hatası oyunda gecikmeye yol açmıştır ve bu nedenle geciktirme uyarısı verilmelidir.
Buna ilaveten, yardımcı hakem, koçtan yeni bir diziliş kâğıdı talep etmelidir.
|
|
4.331999 Erkekler Dünya Kupası’nda Kanada’nın servisi fileye değdi ve Kanada sahasının zeminine doğru düşmeye başladı. Filenin karşı tarafında ki bir İspanyol oyuncu top zemine değmeden önce file altından uzandı ve topu tuttu.
Buna izin verilir mi?
|
Karar: Baş hakem, topun kurallara uygun şekilde fileyi geçmeyeceğini veya geçiş anında geçiş sırasında bir hata olduğunu tespit edinceye kadar top oyundadır. Baş hakemin, topun servis atan takımın sahasında kalacağını tespit ettiği anda düdük çalması gerekir. Bu nedenle, hakem düdük çalıp hatayı işaret ettiği anda İspanyol oyuncu topu tutabilir. Kural: 12.6.2.1
|
|
4.34 ABD Erkek Takımı’nın pasörü Lloy Ball geri hat oyuncusu iken, hücum bölgesi içinden sıçradı ve top file üst kenar seviyesinin bütünüyle üzerindeyken takım arkadaşı Ctvrtlik’e doğru bir pas attı.
Ctvrtlik topa temas etmeden önce top file dikey düzlemini geçti ve Brezilyalı pasör Lima tarafından blok yapıldı. Baş hakem rallynin devam etmesine izin verdi.
Bu karar doğru mudur?
|
Karar: Hakemin kararı hatalıdır.
Ball’un pası, geri hat oyuncusunun hatalı hücum vuruşu olmuş ve bu hücum vuruşu Lima blok yaptığı anda tamamlanmıştı. Lima topa temas ettiği anda, hücum vuruşu tamamlandı ve bu vuruş kurallara uygun değildi. Rally Brezilya tarafından kazanılmış olmalıydı.
Kural: 13.1.3
|
| |
|
|
HÜCUM VURUŞU
|
4.35 Brezilya Takımın pasörü ve geri hat oyuncusu olan Lima, takımın ikinci vuruşunda ön bölge içerisinden sıçrayarak file üst kenar seviyesinin tamamen üzerindeki topa temas etti. Lima, takım arkadaşına pas atmak yerine topa hafifçe vurarak Kübalı blokçu Hernandez’in üzerinden filenin diğertarafınagöndermeyekarar verdi. Top file dikey düzlemine gelmeden önce, Hernandez file dikey düzleminin bütünüyle diğer tarafına uzandı ve topa blok yaptı. Hakemin doğru kararı ne olmalıydı?
|
Karar: Hakem doğru bir karar vermiş ve rallyi Küba kazanmıştır. Servis ve blok dışında topu rakibe doğru yönlendiren her türlü hareket bir hücum vuruşudur.
Bir hücum vuruşu, top file dikey düzlemini bütünüyle geçtiği anda ya da rakip blokçulara temas ettiği anda tamamlanmıştır. Bu durumda blokçu Hernandez tarafından topa temas edildiği anda hücum vuruşutamamlanmıştır.
Tamamlanmış hücum vuruşu bir geri hat oyuncusu tarafından ön bölge içerisinde ve top bütünüyle file üst kenar seviyesi üzerindeyken yapıldığından Lima tarafından yapılan hücum vuruşu kurallara aykırıdır. Kural: 13.1.1, 13.1.3, 13.2.2, 13.3.3
|
|
4.36ABD Takımı’nın ikinci vuruşunda Liley topu file yakınından Çin oyun alanına doğru gönderdi. Top file dikey düzlemini geçmemişti. Baş hakeme göre, ABD takımından bu topa yetişebilecek herhangi bir oyuncu yoktu. Çinli blokçu Qi filenin üzerinden karşı tarafa uzandı ve bu topa blok yaptı. Baş hakemin doğru kararı ne olmalıdır?
|
Karar: Takımın ikinci vuruşu olsa bile, eğer top rakip alana doğru yöneliyorsa bu bir hücum vuruşu olarak değerlendirilir. Ayrıca hakemin kanaatine göre ABD takımından herhangi bir oyuncunun bu topa yetişebilmesi mümkün olmadığından Qi’nin bloğu kurallara uygundur.
Kural: 13.1.1, 14.3
|
|
|
|
|
4.37 Bayanlar Dünya Kupası’nda Mısır takımının geri hat oyuncusu olan Toson hücum çizgisi önünden sıçrar ve top file üst kenar seviyesinin bütünüyle üzerindeyken Mısır takımın ikinci vuruşu olarak topa smaç vurur. Top filenin üst kısmına çarpar ve Mısır takımının oyun alanına geri döner. Baş hakem, geri hat oyuncusu Toson tarafından yapılan bu hücum teşebbüsüne düdük çalmaz.
Hakemin kararı doğru mudur?
|
Karar: Toson tarafından yapılan hücum vuruşunda top, file dikey düzlemini geçmediğinden veya blokçulara da temas etmediğinden hücum vuruşu tamamlanmamıştır. Mısır takımının topu rakip oyun alanına göndermek için üçüncü bir vuruş hakkı kalmıştır. Hakem oyunun devam etmesine izin vermekle doğru bir karar vermiştir.
Kural: 9.1, 13.1.3, 13.2.2, 13.3.3
|
|
4.38 ABD ve Çin Bayan Takımları arasındaki bir maçta Çin takımı servis atar. Amerikalı oyuncu Tee Williams hücum çizgisinin gerisinden sıçrar ve file üst kenar seviyesinin tamamen üzerindeki servis topuna temas eder. Temas hücum çizgisinin gerisinden yapılır ve top servis atan takım tarafına geri gönderilir. Hakem oyunun devam etmesine izin vermekle haklı mıydı?
|
Karar: Hareket kurallara uygundur.
Servisten gelen toplara blok yapmak ya da file üst kenar seviyesinin üzerinden gelen servis toplarına hücum yapmak kurallara aykırı olmasına rağmen, Williams tarafından yapılan hücum vuruşu, hücum çizgisinin tamamıyla gerisinden yapıldığı için kurallara uygundur.
Kural: 13.3.4
|
BLOK
|
4.39 Bayanlar NORCECA Olimpiyat Elemeleri Turnuvası’nda Soucy’nin servise yaptığı karşılama vuruşunda top filenin yakınına doğru düşüyordu. Geri hat oyuncusu olan Kanadalı pasör Sawatzke sıçrayarak pas atmak için ön bölgeye girdi. Top, Sawatzke’nin ulaşamayacağı kadar yüksekti ve filenin dikey düzlemini geçti.
Bu sırada Dominik Cumhuriyeti’nin orta oyuncusu tarafından tekrar karşı sahaya gönderildi ve top filenin diğer tarafında kolları halen file üst kenar seviyesinin üzerinde olan Sawatzke’nin koluna çarptı. Sonrasında top sekti ve filenin diğer tarafındaki Dominik Cumhuriyeti oyun alanına geçti. Hakemin Swatzke için kural dışı blok hatası çalması doğru bir karar mıdır?
|
Karar: Evet, Geri hat oyuncusu Sawatzke tarafından yapılan blok kurallara aykırıdır. Kasıtlı olarak blok teşebbüsünde bulunmamış olsa bile Sawatzke’nin file üst kenar seviyesinden daha yüksekte ve topun fileyi geçme noktası yakınındaki top teması onu bir blokçu yapar.
Kural:14.1.1, 14.1.3, 14.6.2
|
|
4.40 Kore ve Almanya Bayan Takımları arasındaki maçta, Almanya takımından bir oyuncu file üzerinden rakip oyun boşluğuna uzanarak, Koreli pasörün ikinci vuruşuna blok yapar. Baş hakem bu harekete düdük çalmaz. Blok oyuncusunun, filenin üzerinden (diğer tarafa) uzanarak rakip pasörün topuna blok yapması kurallara uygun mudur?
|
Karar: Baş hakem için önemli olan konu pasörün hareketini tanımlamaktır. Baş hakemin, pasörün ikinci vuruşundan sonra topun istikametinin fileye paralel mi olduğunu yoksa fileye doğru yönlenerek bir hücum vuruşuna mı dönüştüğünü tespit etmesi gerekir.
Birinci durumda, top “rakipten gelmediği için ” blokçu hatalı olacaktır.
İkinci durumda pasörün attığı pas “rakipten geldiği için” hücum vuruşu olarak değerlendirilmelidir. Kural: 15.3’e göre bir hücum vuruşuna filenin karşı tarafında blok yapmak hata değildir.
Hakemin “pas” ile parmak paskullanılarak yapılan hücum vuruşu arasındaki farkı birbirinden ayırabilmesi çok önemlidir.
Kural: 14.1.1, 14.3
|
|
|
|
|
4.41 Kübalı Sarmientos ABD’li Timmons’ın hücumuna blok yapar.
Ardından ABD’nin orta blokçusu, Sarmientos’un bloğuna blok yapar. Buck’ın bloğu kurallara uygun mudur, bir bloğa karşı blok yapmak kurallara uygun mudur?
|
Karar: Evet, Blok yapmak, rakip sahadan gelen topu engelleme hareketidir, bu nedenle rakibin bloğuna blok yapmak kurallara uygundur.
Kural: 14.1.1
|
|
4.42 Erkekler Dünya Şampiyonası’ nda Hollanda ve Yunanistan arasındaki bir maçta Hollanda’nın iki blokçusu başarılı bir blok yapar. Top Yunanistan sahasına düşmeden hemen önce kurallara uygun olarak ayağının bir kısmı orta çizginin Yunanistan tarafına temas eden Hollandalı blokçulardan birisinin ayağına hafifçe değer. Hakem başarılı blok kararı verir.
Bu karar doğru mudur?
|
Karar: Hakem doğru karar vermiştir. Ayak pozisyonu kurallara uygundur ve ayağa değen top sanki zemine değmiş gibi değerlendirilmelidir. Hollanda rallyi kazanır. Kural: 12.2.1
Benzer bir durumda eğer top blokçunun ayağına, ayak zemine değmeden önce çarparsa, blokçu Yunan Takımı’nın topla oynama fırsatına müdahale etmiş olur. Bu durumda blokçunun hatası olarak değerlendirilir.
Kural: 11.2.1
|
|
4.43 Amerikalı blokçu Kiraly topa filenin Rusya tarafında temas eder. Top havaya doğru seker ve Amerikalı ön hat oyuncusu Partie bir blok hareketiyle topu filenin Rusya tarafının zeminine düşürür. Top Amerika Takımı’nın oyun boşluğuna kesinlikle girmemiştir.
Hakem Partie’nin bloğuna hata düdüğü çalar.
Hakemin bu kararı doğru mudur?
|
Karar: Baş hakem doğru karar vermiştir. Partie’nin hareketi kurallara uygun değildir. Partie’nin hareketi Kiraly’nin hareketi ile “tek bir hareket” oluşturmaz ve kolektif blok olarak değerlendirilemez. Bu nedenle Kiraly’nin bloğundan hemen sonra Partie tarafından Sovyet hava boşluğuna taşınan bir hücum vuruşu söz konusudur.
Kural: 11.1.2, 14.1.1, 14.2, 14.3
Eğer Kiraly’nin blok yaptığı top file düzlemini geçmiş olsaydı, Partie’nin ilk teması (hücum vuruşu) filenin Amerika tarafından yapılabilirdi.
Kural: 13.2.1, 13.3.1, 14.1.1, 14.2
|
|
4.44 Amerikalı servis karşılayan oyuncu Tammy Liley’in karşıladığı bir serviste top, Amerikalı oyuncular tarafından temas edilmese bile fileyi geçecekti. ABD pasörü Endicott topla kurallara uygun olarak oynayacak pozisyondaydı. Çinli blokçu Li filenin dikey düzleminin karşı tarafına uzandı ve Endicott’a topla oynama fırsatı vermeden topa blok yaptı. Hakem Li’ye hata düdüğü çaldı. Hakemin kararı doğru mudur?
|
Karar: Hakem doğru karar vermiştir, blok kurallara uygun değildir. Baş hakemin değerlendirmesine göre, hücum eden takımın oyunu devam ettirmesinin mümkün olmadığı durumlar haricinde, hücum vuruşu tamamlanana kadar, blokçular filenin diğer tarafındaki topa temas edemezler.
Kural:14.3
|
|
|
|
|
4.45 Erkekler Dünya Kupası’nda Amerika Küba ile oynuyordu. Amerika pasörü Lloy Ball geri hat oyuncusuydu ve hücum çizgisinin önündeyken (ön bölge içinden) file üst kenar seviyesinden daha yüksekte ki bir topa hücum vuruşunu yaptı.
Bu sırada Kübalı blokçu Hernandez’de filenin karşı tarafına uzandı ve rakip oyun boşluğundaki topa Lloy Ball ile aynı anda temas ederek blok yaptı.
Baş hakemin doğru kararı ne olmalıdır?
|
Karar: Baş hakem çift hata kararı verdi. Geri hat oyuncusu olan Lloy Ball tarafından yapılan hücum vuruşu hatalıdır, ancak Hernandez’in hücum vuruşuyla aynı anda yaptığı blok da kurallara aykırıdır. Eğer Hernandez’in blok teması, Lloy Ball’ın hücum vuruşundan sonra yapılmış olsaydı, o zaman sadece Lloy Ball’ın hücum vuruşu cezalandırılırdı.
Kural: 13.3.3, 14.3, 14.6.1, Şekil 7
|
|
4.46 Bayanlar Dünya Kupası’nda Japon Takımı Kore’yle oynuyordu. Kore takımından Chang Yoon-Hee servis atıyor ve Japonya’dan Obayashi’de servis karşılıyordu. Nakanishi Japonya takımının pasörüydü ve ön hat oyuncusuydu. Obayashi’nin karşıladığı top, Japonya oyun boşluğunda, fileye yakın ve file üst kenar seviyesinin üzerindeydi. Japon pasör Nakanishi bu topun file üstünden Kore oyun boşluğuna geçeceğini anlayınca sıçradı ve blok hareketi yaparak iki eliyle topa vurup, filenin Kore tarafına ve Chung Sun-Hye’ın blok yapan ellerine doğru gönderdi. Japon pasör Nakanishi’nin oyunu kurallara uygun mudur?
|
Karar:Eğer file üzerinde Nakanishi tarafından topa yapılan temas, blok hareketiyle yapılmış olsa bile, Nakanishi’nin bu teması bir hücum vuruşu olarak değerlendirilmelidir.
Bu nedenle hücum vuruşunda ; “çift vuruş” yapılmamalı ayrıca top tutulmamalı ve fırlatılmamalıdır.
Baş hakemin, Nakanishi’nin top ile olan temasının kurallara uygun olup olmadığına ve de topun tutulmadığına veya fırlatılmadığına karar vermesi gerekir.
Diğer yandan, elbette ki Chung her iki elini de kullanarak blok yapabilir ve topun tutulmaması veya fırlatılmaması şartıyla da blokta birden fazla top temasına izin verilir.
|
|
|
|
|
4.47 Bayanlar Dünya Kupası’nda bir maçta Mısır ABD’yle oynuyordu. Amerikalı hücum oyuncusu Tara Cross-Battle Mısırlı blok oyuncusu Toson’a karşı çok sert bir smaç vurdu. Top, Toson’un ellerine, sonra başına çarpar ve sekerek Mısır oyun alanının gerisine doğru uzaklaştı. Hakem Mısır’ın topa manşet, pas ve hücum yapmasına izin verdi. Hakemin Toson’un üç vuruşunun ardından Mısır Takımı’nın üç vuruş daha yapmasına izin vermesi doğru mudur?
|
Karar: Hakem doğru karar vermiştir.
Toson topa üç farklı temasta bulunsa da bunlar tek bir blok hareketinde yapılmıştır.
Bloktan sonra takımın üç top temas hakkı daha vardır.
Kural: 9.1, 14.2, 14.4.1
|
|
4.48 Yunanistan’ daki Erkekler Dünya Şampiyonası’nda Arjantin Almanya’yla oynuyordu. Bir rallyde Alman oyuncu topu pasla filenin üstünden Arjantin oyun boşluğuna gönderdi. Arjantinli geri hat oyuncusu sıçradı ve blok yapmak için file üst kenar seviyesinden daha yükseğe uzandı. Alman smaçör blok hareketi yaparak file düzleminin karşı tarafındaki topa iki eliyle temas etti. Her iki oyuncu da topa aynı anda temas ettiler. Hakem çift hata işareti verdi.
Hakemin kararı doğru mudur?
|
Karar: Hakemin kararı doğrudur. Alman smaçör topa blok hareketiyle vursa da bu bir blok olmayıp, hücum vuruşunu tamamlamıştır. Blok kendi pasöründen gelen topu değil, rakip sahadan gelen topu engelleme hareketidir Kural: 14.1.1
Hücum oyuncusunun ilk top teması rakibin oyun boşluğunda olduğuna göre hücum kurallara uygun değildir. Kural: 13.3.1
Arjantinli geri hat oyuncusu file üst kenar seviyesinden daha yüksekte topa temas ederek bloğu tamamlamıştır Kural: 14.1.1
Bir geri hat oyuncusunun blok tamamlaması hatadır. Kural 14.6.2
Her iki oyuncu da aynı anda hata yaptığına göre rally çift hatayla biter.File üst kenar seviyesinin üzerindeki bu karmaşık olayda hakemin oyunu çok dikkatli gözlemlemesi gerekir.
Eğer önce Alman oyuncu topa temas etseydi, Alman oyuncu hatalı olurdu. Eğer topa ilk önce Arjantinli oyuncu temas etseydi, sadece Arjantinli oyuncu hatalı olurdu.
|
|
|
4.49 Olimpiyat elemeleri Bayanlar Final Turnuvasında Hollanda Çin önünde
24 – 20 öndeydi. Hollandalı blokçu Chaine Ataelens kollektif bloğa yetişemedi ve Çinli oyuncu topa vurduğu anda kollektif bloktan yaklaşık iki adım uzaktaydı.
Ataelens blok yapmak için file üst kenar seviyesi üzerine uzanamadan önce top, file alt kenarı ile üst kenarı arasındaki bir yükseklikteyken Ataelens’e çarptı. Sonrasında Hollandalılar rallyi kazanmadan önce topa üç vuruş daha yaptılar. Baş hakemin rallynin Hollandalılar tarafından kazanılması kararı doğru muydu?
|
Karar: Baş hakemin rallyi Hollandalıların kazanmasına izin veren kararı doğru değildi. Ataelens, kollektif bloğun bir parçası değildi ve top kendisine çarptığı anda file üst kenar seviyesinin üzerinde değildi. Bu yüzden Ataelens bir blokçu sayılamazdı. Onun top teması takımın üç vuruşundan biriydi, Hollanda takımı 4 vuruş hatası yapmıştı ve rallyi kaybetmeliydi.
Kural: 9.3.1, 14.1.1
|
|
BÖLÜM 5: OYUN DURAKLAMALARI VE GECİKMELER
OYUNCU DEĞİŞİKLİKLERİ
|
5.1 Bir koç oyuncu değişikliği talebinde bulunur ve üç oyuncu değişikliği yapılacağını işaret eder. Talep kabul edildikten sonra koç sadece iki oyuncu değişikliği yapmaya karar verir. Hakemin izlemesi gereken uygulama nedir?
|
Karar: Bu durum herhangi bir gecikmeye neden olmadığı için kurallara uygundur.
Kural: 15.10.2, 15.10.4 ve 16.1
|
|
|
|
|
5.2 1995 Bayanlar Dünya Kupası sırasında Japonya koçu Kojima istediği oyuncu değişikliği sayısını belirtmeden oyuncu değişikliği işareti yapar. Yardımcı hakem iki oyuncunun oyuna girmek için geldiğini görür. Yardımcı hakem bir oyuncu değişikliğine izin verir ve ikincisini uygun olmayan talep olarak değerlendirip red eder. Yardımcı hakemin kararı doğru mudur?
|
Karar: Yardımcı hakemin kararı doğrudur. Kojima birden fazla oyuncu değişikliği talep ettiğini belirtmediği için sadece bir değişikliğe izin verilir. Eğer talep sırasında her iki oyuncu da sahaya girmek için doğru pozisyonda olsalardı, Kojima oyunu geciktirmeden hangi oyuncunun gireceğine karar verme şansına sahip olurdu. Kural: 15.10.4
|
|
5.3 Erkekler Dünya Şampiyonası sırasında İtalya ve Kamerun arasında oynanan maçın üçüncü setinde İtalyan koç iki oyuncu değişikliği talep eder.
Talep anında oyuncu değiştirme bölgesi yakınında sadece bir oyuncu varken diğeri ısınma sahasını yeni terk etmektedir. Geçerli kurala göre kaç oyuncu değişikliğine izin verilmelidir?
|
Karar: Talep anında, oyuncular mutlaka oyuncu değiştirme bölgesi yakınında ve oyuna girmeye hazır olmalıdırlar. Koç iki oyuncu değişikliği talep etmesine rağmen sadece oyuncu değiştirme bölgesi yakınında olan oyuncu için değişikliğe izin verilir. İkinci oyuncu değişikliği ise oyuncu değişikliği talebi kurallara uygun olduğundan ve geciktirme olmadığından herhangi bir CEZAverilmeden red edilmelidir.
Kural: 15.10.2, 15.10.3
|
|
|
|
|
5.4 Dünya Şampiyonasında Küba ve Kamerun arasındaki maçın üçüncü setinde Kübalı koç bir oyuncu değişikliği talep eder. Ancak oyuncunun değişikliğe hazır olmaması nedeniyle Küba Takımı geciktirme uyarısıyla cezalandırılır. Geciktirme uyarısının uygulanmasından hemen sonra Küba takımının koçu tekrar oyuncu değişikliği talebinde bulunur. Bu oyuncu değişikliğinin yapmasına izin verilir mi?
|
Karar: Oyuncu değişikliği talebi kurallara uygun değildir. Oyuncu değişikliği için yapılan ilk talep cezalandırıldığından, aynı takımın müteakip ikinci bir oyuncu değişikliği talebine izin verilmez. Aynı takım tarafından ikinci bir oyuncu değişikliği talebi yapılabilmesi için en az bir rally oynanması gerekir.
Kural: 15.3.2
|
|
5.5 Brezilya Erkek Takımı’nın koçu oyuncu değişikliği talep eder. Yardımcı hakem oyuncu değişikliği işaretini yapar, ancak yedek oyuncu yanlış “numara levhası” ile gelir. Yedek oyuncu geri dönüp doğru levhayı almak ister. Baş hakem geciktirme uyarısı verir; ancak oyuncu değişikliğine izin verir. Baş hakemin kararı doğru mudur?
|
Karar: Hakemin kararı hatalıdır.
Geciktirme uyarısı doğru bir uygulamaydı; ancak bu uygulamaya oyuncu değişikliğinin iptali de dâhil edilmeliydi.
Kural: 15.10.3, 16.1.1, 16.2
|
|
|
|
|
5.6 Dominik Cumhuriyeti ve Porto Riko arasındaki Bayanlar NORCECA Olimpiyat Elemesi maçında Dominik Cumhuriyeti koçu oyuncu değişikliği işareti yapar. Koçun talebi yardımcı hakem tarafından kabul edildiği anda, oyuncu oyuna girmeye hazırlanmak için ısınma sahasından koşmaya başlar. Oyuncu, sadece küçük bir gecikmeye sebep olduğundan yardımcı hakem oyuncu değişikliğine izin verir. Yardımcı hakemin kararı doğru mu?
|
Karar: Hakemin kararı doğru değildi, oyuncu değişikliğine izin verilmemeliydi.
Hakem bu durumda yetkisini kullanmalıdır. Kural: 16.5.3 ‘e göre yedek oyuncunun talep anında oyuncu değiştirme bölgesi yakınında olması gerekir. Eğer yedek oyuncu, oyuncu değiştirme bölgesi yanında değilse, takım “geciktirme” uyarısı ile cezalandırılır ve oyuncu değişikliği kabul edilmez.
Kural: 15.10.3, 16.2
|
|
|
|
|
5.7 2002 Genç Bayanlar Avrupa Şampiyonasında Almanya – Türkiye maçında, Türkiye koçu yedeklerden 8 numaralı oyuncuyu oyundaki 9 numaralı oyuncu ile değiştirmek için oyuncu değişikliği talebinde bulundu. Ancak oyuna girecek olan 8 numaralı oyuncu, oyuncu değiştirme bölgesine 10 numaralı tabela ile geldi. 10 numara bu esnada oyun alanındaydı. Koç kendi düşüncesine göre 8 numaralı oyuncu ile 9 numaralı oyuncuyu değiştirmekte ısrar etti. Kısa bir tartışmadan sonra yardımcı hakem oyuncu değişikliğini reddetti ve Türkiye’ye geciktirme yaptırımı uygulandı. Bu karar doğru mudur?
|
Karar: Karar doğrudur. 8 Nolu oyuncu ile 10 nolu oyuncunun değişebilmesi kurallara uygundur. Ancak koç 8 nolu oyuncu ile 9 nolu oyuncuyu değiştirmekte ısrar etmiştir. Oyuncu hatalı numara tabelası (10 numara) ile geldiği için bu durum karışıklığa sebep olmuş ve Türk takımının oyunu geciktirmesi nedeniyle doğru bir kararla takım geciktirme ile cezalandırılmıştır.
Kural: 16.1.3, 16.2
|
|
5.8 Suudi Arabistan ile Kuveyt takımları arasındaki büyük erkekler maçının ikinci setinde bir rally sona erdiğinde Suudi Arabistan’ın 5 numaralı oyuncusunun sakatlandığı belirlendi. Bu oyuncu oyuna devam edebilecek durumda değildi ve setin önceki bölümünde oyundan çıkıp tekrar oyuna girdiği için zorunlu olarak istisnai değişiklik yapılarak başka bir oyuncu ile değiştirilmesi gerekiyordu. İstisnai değişiklik yapıldıktan sonra aynı oyun duraklaması içinde Suudi Arabistan koçu ilaveten kurallara uygun oyuncu değişikliği talebinde bulundu ve yardımcı hakemde bu talebi kabul etti.
Yardımcı hakemin oyuncu değişikliği talebini kabul etmesi doğru bir uygulama mıydı?
|
Karar: Karar doğrudur.
Suudi Arabistan’ın sakatlanan 5 numaralı oyuncusu, sakatlandığı ve kurallara uygun oyuncu değişikliği hakkı olmadığı için mecburen istisnai olarak değiştirildi.
Bu olayda, istisnai oyuncu değişikliğinin yapıldığı oyun duraklamasında Suudi Arabistan koçunun herhangi bir oyuncu değişikliği talebi olmamıştı bu nedenle koçun halen kurallara uygun oyuncu değişikliği talebinde bulunma hakkı vardı.
Sonuç olarak, istisnai değişiklik ve kurallara uygun oyuncu değişikliği aynı oyun duraklaması içinde birbiri ardına yapılabilir.
Kural: 15.7
|
|
5.9 A Takımının 6 nolu oyuncusu maçtan diskalifiye edilir. Diskalifiye edilen 6 numaralı oyuncu, oyuncu değişikliği hakkı bulunduğu için yedekte bulunan 7 numaralı oyuncu ile kurallara uygun olarak değiştirilir. Bu değişiklik takımın setteki birinci oyuncu değişikliğidir ve takım oturma sırasında üç oyuncu daha oturmaktadır.
Bir sonraki rally esnasında oyuna giren 7 numaralı oyuncu oyuna devam edemeyecek şekilde sakatlanır. Bu durumda, baş hakem sakatlanan 7 numaralı oyuncunun yerine kenardaki üç oyuncudan birisinin istisnai oyuncu değişikliği yapılarak oyuna girmesine izin verir.
Karar doğru mudur?
|
Karar: Kural: 15.8 “Oyundan çıkarılan veya diskalifiye edilen bir oyuncu kurallara uygun oyuncu değişikliği ile değiştirilmelidir. Bu mümkün değilse takım eksik ilan edilir”demektedir. Bu durumdaki ilk uygulama kurala uygun olarak yapılmış ve diskalifiye edilen 6 numaralı oyuncu 7 numaralı oyuncu ile kurallara uygun oyuncu değişikliği yapılarak değiştirilmiştir. Değişiklik tamamlandıktan sonra A takımının takım sırasındaki tüm oyuncuları oyuna girebilecek durumdadır.
Daha sonra ikinci olarak sakatlanma olur ve 7 numaralı oyuncu, oyuna devam edemeyecek şekilde sakatlanır.
Bu durumda 7 numaralı oyuncu öncelikle kurallara uygun oyuncu değişikliği ile değiştirilmeli ancak eğer böyle bir değişiklik mümkün olamıyorsa o zaman istisnai oyuncu değişikliği yapılarak değiştirilmelidir.
Kural: 15.7, 15.8
|
|
5.10 ABD ve Arjantin arasındaki maçın ilk setinin başlamasından önceki resmi ısınma esnasında Arjantin Erkek Takımı’nın pasörü Kantor oynayamayacak şekilde sakatlanır. Sakatlanan oyuncu pozisyon kâğıdında takımın başlangıç servisini atacak oyuncu olarak yazılmıştır. Hakem oyuncu değişikliği için Arjantin koçuna izin verir. Sakatlanan oyuncu pozisyon kâğıdına yazıldığından oyuncu değişikliğinden önce bir rally oynaması zorunluluğu var mıdır?
|
Karar: Hayır. Hakemin sakatlanan oyuncunun kurallara uygun oyuncu değişikliğiyle değiştirilmesine izin vermesi doğru bir karardır. Pozisyon kağıdının yardımcı hakeme veya yazı hakemine teslim edilmesinden sonra libero değişiklikleri dışındaki değişiklikler sadece kurallara uygun oyuncu değişikliği prosedürü ile yapılabilir. Bir sette bir takıma 6 oyuncu değişikliğine kadar izin verilir.
Kural: 7.3.2, 7.3.4
|
|
5.11R-7’nin takım sırasında olması gerekirken oyunda olduğu fark edildi.
“R” takımı izin verilen altı oyuncu değişikliği hakkını da kullanmıştı. Takımın kurallara uygun oyuncu değişikliği hakkı kalmadığına göre, hakemlerin izlemesi gereken doğru uygulama nedir?
|
Karar: “R” takımı diziliş hatası yaptı. Yapılması gereken uygulama Kural: 15.9.2’ de verilmiş olup aşağıdaki sıra ile uygulanmalıdır.
a. “R” takımına rally kaybettirilir ve “S”takımı sayı kazanır.
b. Oyuncu değişikliği düzeltilir. R-7 oyundan çıkarılır ve doğru oyuncu oyun alanına alınır. Bu düzeltme, bir oyuncu değişikliği olarak sayılmaz. Daha önce “R-7” eğer oyuncu değişikliği yapılarak oyuna girmişse, R-7’nin dışarı alınması oyuna girişindeki oyuncu değişikliğinin iptalini gerektirmez.
c. R-7 kuraldışı olarak oyundayken “R” takımı tarafından alınan tüm sayılar silinir.
d. “R” takımına başka ceza verilmez.
Kural: 15.9.2
|
|
5.12 “R” takımı beş oyuncu değişikliği hakkını kullanmıştı. “R” takımının koçu oyuncu değişikliği talebinde bulundu ve iki oyuncu değiştirmek istediğini işaret etti.
Yardımcı hakemin doğru uygulaması ne olmalıdır?
|
Karar: “R” takımı beş oyuncu değişikliği hakkını kullanması nedeniyle, talep, altıncı oyuncu değişikliği için geçerlidir. Yardımcı hakem, koça sadece bir oyuncu değişikliği yapabilmesinin mümkün olduğunu hatırlatmalı ve hangi oyuncuyu değiştireceğini sormalıdır.
Gecikme olmadığı için, diğer oyuncu değişikliği talebi herhangi bir yaptırım uygulanmaksızın red edilecektir.
Kural: 15.5, 15.6, 15.11, 16.1
|
|
5.13 ABD’deki Ulusal Şampiyona’da çok güçlü iki takım oynuyorken aşağıdaki olaylar meydana gelir. R-2 ve R-5 çok güçlü hücum oyuncularıdır. Bir set esnasında R-5 oyuncu değişikliğiyle çıkarılır ve sonra tekrar sete geri döner. Setin sonlarına doğru R-5 ön oyuncuyken oynayamayacak şekilde sakatlanır ve istisnai oyuncu değişikliğiyle değiştirilmesi gerekir. Koç, R-5’in ciddi bir şekilde sakatlanıp yerde yattığını görür ve hemen liberosuna R–2 nin yerine oyuna girmesini işaret eder. R-5’in muayenesi yapılırken R-2 oyundan çıkar ve yerine libero oyuna girer. Daha sonra yapılan muayene neticesinde R-5’’in oyuna devam edemeyeceği belirlenir. Bunun üzerine koç sakatlanan R-5’in yerine, istisnai değişiklikle R-2’yi oyuna almak istediğini belirtir. Birbirini takip eden bu oyuncu değişiklikleri kurallara uygun mudur?
|
Karar:Bu değişiklikler kurallara uygun değildir. R-5 sakatlandığı anda R-2 oyun alanında olduğu için bu iki oyuncu kurallara uygun olarak değiştirilmez. Sakatlanan R-5 set içinde daha önce oyundan çıkıp tekrar oyuna girdiği için kurallara uygun değişiklik hakkı olmadığından istisnai olarak değiştirilmelidir. (Koç, sakatlanan oyuncu için; sakatlanma anında oyun alanında olmayan, libero ile değişen veya libero dışındaki herhangi bir oyuncu ile istisnai değişiklik yapma talebinde bulunabilir.)
Koç tarafından yapılan diğer uygulamalar istisnai değişiklikten sonra yapılmalıdır.
Kural: 15.7
|
|
5.14 Kuveyt Ligi’nde ki bir maçta, koç iki oyuncu değişikliği talebinde bulundu. Yazı hakemi taleplerin uygunluğunu kontrol ederken bir tanesinin kurallara uygun diğerinin ise uygun olmadığınıbelirledi. Yardımcı hakemin doğru uygulaması ne olmalıydı?
|
Karar: Yardımcı hakem kurallara uygun oyuncu değişikliği talebine izin verip değişikliği yaptırır. Birden fazla oyuncu için yapılan kurallara uygun oyuncu değişikliği talebinde, hangi oyuncunun değişeceği önemli olmadığı için kurallara uygun olmayan oyuncu değişikliği talebi sorunsuzca reddedilir.
Kurallara uygun olmayan bir oyuncu değişikliği talebi “geciktirme” ilecezalandırılır. Eğer geciktirme ilk kez yapıldıysa sadece geciktirme uyarısı verilir ancak bundan sonra ki geciktirmeler cezalandırılır.
Kural: 15.6, 16.1.3
|
|
5.15 Kore ve Almanya arasındaki bir Dünya Şampiyonası maçının dördüncü setinde Kore’nin koçu oyuncu değişikliği talep etti. Oyuncu değişikliği işlemi tamamlandıktan sonra yazı hakemi oyuncu değişikliğinin “kurallara uygun olmadığını” bildirdi. Bunun üzerine yardımcı hakem oyuncu değişikliğini yaptırmadı. Sonrasında Kore takımının oyundaki kaptanı, yardımcı hakeme, oyuncu değişikliğinin hatalı olduğu konusunda aynı görüşte olmadığını bildirdi. Yardımcı hakem maç kâğıdını kontrol ettiğinde, ilk oyuncu değişikliğinin aslında “kurallara uygun olduğunu” fark etti ve oyuncu değişikliğini “yeniden yaptırdı”. Bu durum hakemler için çok sıkıntı vericiydi.
Böyle bir durumda Yardımcı hakem ne yapmalıdır?
|
Karar:Böyle bir durumda yardımcı hakemin kararını vermeden önce mutlaka maç kâğıdından durumu kontrol etmeliydi.
Bir hakemin “gerçeklere” dayanan karar vermesi çok önemli bir konudur. Verilmiş olan kararların değiştirilmesi, maç için çok ters bir atmosfer yaratabilir. Böyle bir durum, oyuncular ve seyirciler üzerinde hakemlere karşı güvensizliğe ve saldırgan davranışlara yol açabilir.
|
|
|
|
|
5.16 A takımının koçu zile basıp doğru zamanda ve doğru el işareti yaparak O.D. talebinde bulundu. Oyuna girecek oyuncu, oyuncu değiştirme bölgesine yakın ve oyuna girmeye hazır bir durumdaydı. Ancak oyun alanındaki oyuncu önce oyun alanından çıkmayı red etti. Hakem geciktirmeye karar verdi ve takımı cezalandırdı ancak oyuncu değişikliğinin yapılmasına da izin verdi.
Yapılan uygulama kurallara uygun mudur?
|
Karar: Hakemin uygulaması doğrudur. Oyuna girecek oyuncu hazır değilse ve gecikmeye sebep olmuşsa, kuralın doğru uygulaması; oyuncu değişikliğinin red edilmesi ve takıma geciktirme cezası verilmesidir. Bununla beraber oyun alanındaki bir oyuncu gecikmeye sebep olduğundan bu özel bir durumdur yani koç veya oyuna girecek oyuncu gecikmeye neden olmamıştır. Hakem Oyuncu değişikliğine izin vermekle iyi bir kural bilgisine ve yorumuna sahip olduğunu göstermiştir.
Kural: 16.1.1, 23.2.3
|
|
5.17 Bir takım skor 6:6 iken yanlış oyuncusunun servisi sonucunda iki sayı kazanır ve skor 8:6 olur. Hakemler teknik mola verirler. Yanlış oyuncu teknik moladan sonra da servis atmaya devam eder ve takımı iki sayı daha kazanarak skoru 10: 6 yapar. Bu anda yazı hakemi yanlış oyuncunun servis attığını belirtir ve takım rally’ i kaybeder. Hatalı dönüşle kazanılan 4 sayısı da iptal edilir. Oyun 6:7’ den başlatılır ve takım 8’ inci sayıya ulaştığında hakemler tekrar teknik mola vermezler.
|
Karar: Karar doğrudur. Teknik molaların amacı TV de pozisyonların tekrarı, analizlerin yapılması ve reklâmlardır. Bunların çoğu da önceden belirlenip anlaşmaya bağlanmıştır.
Daha önce hatalı da olsa ilk teknik mola 8’ inci sayıda verildiği için ikinci bir teknik mola verilebilmesi için 16’ ncı sayıya ulaşılmış olması şarttır.
Kural: 15.4.1
|
|
5.18Erkekler Dünya Şampiyonası’nda Kübalı koç setin sonuna doğru bir oyuncu değişikliği talep etti. Yedek oyuncu koçun seslenmelerini duymadı ve talep anında oyuncu değiştirme bölgesi yakınında bulunamadı. Hakem geciktirme uyarısı verdi ve zamanında oyuncu değiştirme bölgesi yakınında olmayan oyuncunun geri gitmesini işaret etti. Bunun ardından hakemlerle bir tartışma yaşandı. Hakem Küba’ya geciktirme uyarısı verdi.
Bundan sonra Brezilya, mola ve ardından oyuncu değişikliği talebinde bulundu. Hemen sonrasında Küba takımı da oyuncu değişikliği talebinde bulundu ve bu kez talep uygun görüldü. Oyun devam etti ve Küba setle birlikte maçı da kazandı.
Hakem kuralları doğru uygulayabildi mi?
|
Karar: Hakemin kuralı doğru uygulayamadı. Koçun hem işaretle, hem de sözlü olarak yaptığı oyuncu değişikliği talebinde, oyuncunun, oyuncu değişikliği için doğru pozisyonda olmaması nedeniyle Küba’ya verilen geciktirme uyarısı doğruydu. Geciktirme uyarısından sonra Brezilyalı koçun mola ve oyuncu değişikliği talebi de kurallara uygundu.
Brezilya’nın molasından sonra, Küba tarafından yapılan oyuncu değişikliği talebi kurallara uygun değildi. Yapılamayan bir oyuncu değişikliği nedeniyle geciktirme uyarısı alan bir takımın, müteakip bir oyuncu değişikliği talebine izin verilmeden önce bir rally oynanmalıdır.
Baş hakem için doğru uygulama; şu şekilde olmalıydı. Küba’nın moladan sonra yaptığı oyuncu değişikliği talebinin, öncesinde kurallara uygun olmayan bir talepte bulunulması nedeniyle ceza verilmeden reddedilmesi gerekirdi.
Kural: 15.3.1, 15.3.2, 15.10.3, 15.11.1.3, 16.1.1, 16.1.2.
|
|
|
|
|
5.19 NORCECA Şampiyonası’nda Dominik Cumhuriyeti’yle oynayan Meksika Takımı iki mola hakkını da kullanmıştır. Daha sonra set içinde Meksika’nın oyundaki kaptanı üçüncü mola talebinde bulunur ve bu talep yardımcı hakem tarafından kabul edilir.
Üçüncü molanın verilmesinden hemen sonra yazı hakemi bunun Meksika’nın üçüncü molası olduğunu fark eder ve yardımcı hakeme bildirir.
Hakemler için doğru uygulama nedir?
|
Karar: Üçüncü mola talebi uygun olmayan bir talepti ve ceza verilmeksizin derhal red edilmesi gerekirdi. Baş hakem hatayı fark etti ve mola derhal sona erdirildi. Baş hakem Meksika Takımı’nın oyundaki kaptanını bilgilendirdi ve bu hareketin oyunu etkilemesi ve geciktirmesi nedeniyle takımı geciktirme uyarısı ile cezalandırdı.
Kural 15.11.1.4, 16.1.5
|
|
5.20 Top Teams Kupası’nda Szeged (Macaristan) ile Kakanj (BIH) oynuyordu. Maç esnasında Szeged Koçu zile bastı ve uygun el işaretini yaparak kurallara uygun oyuncu değişikliği talebinde bulundu. Talep, baş hakemin Szeged için servis düdüğünü çalmasından hemen sonra yapıldı. Oyun durdu.
Baş hakem durumun farkına vardı ve ellerini hareket ettirerek talebi red etti. Bu anda oyuna girecek ve çıkacak oyuncuların her ikisi de oyuncu değişikliği yapmak üzere oyuncu değiştirme bölgesine gidip doğru pozisyonlarını aldı.
Baş hakem Szeged’li oyuncuya servis atması için ısrar etti. Servis vuruşu yapıldığı anda yardımcı hakem servis atan takımın oyun alanında yedi oyuncu olduğu için düdük çaldı ve pozisyon hatasını işaret etti. Baş ve yardımcı hakem arasındaki kısa bir görüşmeden sonra, baş hakem servisi ve sayıyı Kakanj’a verdi. Bu karar doğru mu?
|
Karar: Bu olay kurallara uygun olmayan talebe tipik bir örnekti.
Oyuncu değişikliği talebi reddedilmeli ve duraklama uzatıldığı ve karışıklık meydana geldiği için Szeged takımına geciktirme yaptırımı uygulanmalı ve servis tekrarı verilmiş olmalıydı.
Kural: 15.11.1.1
Yardımcı hakemin hareketiyle ilgili olarak ise; Yardımcı hakemin servis atan takımın pozisyon hatalarıyla ilgili karar vermeye ne hakkı ne de sorumluluğu vardır. Yardımcı hakem böyle bir durumda düdük çalarsa rally mutlaka tekrar ettirilmelidir.
Kural: 15.11, 23.3.2.2, 23.3.2.3.a
|
|
5.21 Amerika Ulusal Şampiyonası’nda oyun esnasında, Amerikalı oyuncu Lewis’in burnuna blokta ki takım arkadaşının dirseği çarptı. Lewis’in burnu kanadı. Lewis’in koçu oyuncu değişikliği talep etti. Ancak oyuna girecek oyuncu yazı hakemi masasına eşofmanlarıyla geldi.
Hakemin doğru uygulaması ne olmalıdır?
|
Karar: Oyuncu değişikliklerinin önceden planlanmadığı bu gibi durumlarda hakemler mutlaka yetkilerini kullanmalıdırlar. Oyuna girecek oyuncuya ceza verilmeden eşofmanını çıkarması ve oyuna girmesi için makul bir süre verilmesi gerekir. Dikkat edilmesi gereken diğer konuda bir sakatlanma olduğu anda oyuncunun kanaması varsa, oyuncu, kanaması durduruluncaya kadar, kurallara uygun oyuncu değişikliği ile veya libero değişimi ile oyundan alınmalı ve oyuncunun formasındaki kan temizlenmelidir.
Kural: 4.4, 15.5, 15.10.2, 15.10.3, 17.1.1
|
|
5.22 Erkekler Dünya Kupası’nda Hollandalı pasör Peter Blange savunma yaparken dizinden sakatlandı. Koçlar oyuncunun yanına geldiğinde, Blange zemine uzanmış bir şekilde sahada kalmıştı. Hollanda Takımı’nın doktoru sakatlığı kontrol etti. Yaklaşık iki dakikalık tedaviden sonra Blange tekrar oynayabileceğini bildirdi. Blange’nin oyuna devam etmesi üzerine hakem maçın başlaması için düdük çaldı.
Bu durumda Hakemin doğru kararı ne olmalıdır?
|
Karar: Oyuncunun sağlığı için takım doktorunun oyun alanına gelmesine izin verilmelidir. Eğer önemli bir sakatlanma meydana gelirse, baş hakem oyunu derhal durdurmalı ve sağlık ekibinin oyun alanına girmesine izin vermelidir.
Eğer sakatlık koçun ya da doktorun sahaya girmesini gerektirecek kadar ciddiyse, oyuncunun en az bir rally için saha dışına alınması gerekir. Oyuncunun sahadan çıkarılması kurallara uygun oyuncu değişikliği prosedürüyle yapılmalıdır.
Prensip olarak, bir sakatlanmada baş hakem tarafından oyuncu değişikliği istenilmeden önce, sakatlanan oyuncuya, sakatlık durumunun belirlenebilmesi (oyuna devam edip edemeyeceği) için makul bir süre verilmelidir.
Sakatlanarak oyunu terk eden bir oyuncu kurallara uygun oyuncu değişikliği ile değiştirilmelidir. Eğer bu mümkün değilse istisnai değişiklik yapılmalıdır.
Kural: 17.1.2
|
SAKATLANMALAR
|
5.23 Almanya takımı sette beş oyuncu değişikliği hakkını kullanmıştı. Maça başlamış olan Alman oyunculardan biri oyun dışına çıktı ve tekrar oyuna döndükten sonra sakatlandı. Sakatlanan oyuncu istisnai değişiklikle değiştirildi. Baş hakem bu istisnai değişikliğin Almanya takımının altıncı oyuncu değişikliği olduğuna ve takımın bu sette başka bir oyuncu değişikliği yapma hakkının olmadığına karar verdi. Almanya koçu kuralların yorumu ile ilgili soru sordu.
Kuralların doğru yorumu nedir?
|
Karar: Sakatlanmış oyuncu, istisnai değişiklik vasıtasıyla değiştirilebilirdi. Alman koç, sakatlanma anında, oyun alanındaki oyuncular, libero, libero ile değişen oyuncu haricinde, oyunda olmayan oyunculardan herhangi birisini seçebilir ve sakatlanan oyuncuyla istisnai değişiklik yapabilirdi. İstisnai değişiklik, kurallara uygun altı oyuncu değişikliğinden biri olarak sayılamaz ve Almanya’nın kurallara uygun oyuncu değişikliği sayısını değiştirmez.
Kural: 15.1, 15.6 , 15.7
|
OYUNDAKİ GECİKTİRMELER
|
5.24 Erkekler Dünya Kupası’nda Japonya ile Çin oynuyordu. Maçta üçüncü setin başlamasından önce, hakem takımların oyun alanında ki yerlerini almaları için işaret verdi. Japonya takımı sahaya gelmedi. Japonlar çok yavaş bir şekilde hareket edince, baş hakem geciktirme uyarısı verdi (cezasız). Bundan sonra Japon takımı sahadaki yerini aldı.
Baş hakemin davranışı uygun bir hareket miydi?
|
Karar: Evet baş hakemin kararı doğrudur. Takımların oyun alanındaki pozisyonlarını almaları için davet edilmeleri gerekir. Eğer gelmezlerse, baş hakem o takıma geciktirme uyarısı vermelidir. Sadece geciktirme uyarıları müsabaka cetveline kayıt edilir. Eğer takım hala oyun alanına gelmediyse sarı kart ile geciktirme ihtarı verilmelidir. Eğer buna rağmen takım oyun alanındaki yerini almadıysa bu durum takımın oynamayı red etmesi olarak değerlendirilir ve takımın maçta hazır bulunmadığı ilan edilip ceza olarak da maç kaybettirilir. Böyle bir durumda Skor 3:0 ve setlerde 0 -25, 0–25, 0-25 olarak kayıt edilir. Eğer bir moladan sonra, bir takım oyun alanına geç dönüyorsa aynı prosedür uygulanmalıdır.
Kural 6.4.1, 16.1
|
|
|
|
|
5.25 Kazanılan bir rallyden sonra Brezilya Bayan Takımı oyuncuları bir araya toplanıp bir sonraki rally için stratejilerini tartıştılar. Baş hakem oyuncuların bir araya toplanmadığı normal durumlarda, pozisyonlarını almalarına yetecek kadar bir süreye izin verdi ve sonrasında düdük çaldı ve servis atmaya hazır olmadıkları için Brezilya Takımı’nı geciktirme uyarısı ile cezalandırdı. Baş hakemin kararı doğru mudur?
|
Karar:Hakem doğru karar vermiştir. Hakemin, oyuncuların bir sonraki oyun için pozisyonlarını almalarına yetecek makul bir süreden daha fazlasına izin vermek gibi bir zorunluluğu yoktur. Hakem böyle bir durumu iyice muhakeme etmelidir. Hakem, uygun şekildeki sevinme ve kutlamalara izin vermeli, ancak oyunun geciktirilmesine izin vermemelidir.
Kural: 16.1.2, 16.1.5.
|
|
5.26 Bir oyuncu, takım arkadaşlarından birinin plonjonun zeminde oluşturduğu ıslak bölge nedeniyle oynamayı reddeder. Hakemin doğru uygulaması ne olmalıdır?
|
Karar: Hakemin birçok olguyu dikkate alması gerekir. “Hızlı siliciler” zemindeki ıslaklığı silmelidir. Oyuncular ayrıca zemini silmek için kendi havlularını da kullanabilirler. Bir Kontrol Komitesi bulunan maçlarda eğer ıslaklık büyükse ve sıcaklık 26 derecenin üstünde, nem % 61’in üstündeyse Oyun Jürisi yardımcı hakeme ek siliciler kullanma yetkisi verebilir. Diğer yandan maçın kontrolü daima baş hakemin elindedir. Eğer Kontrol Komitesi yoksa ve hakem ek zemin silicisine ihtiyaç olduğuna kanaat getirirse, tercihini bu yönde kullanabilir.
Sonuç olarak eğer takım oynamayı reddediyorsa, hakem takıma geciktirme ya da hazır bulunmama cezası verebilir.
Kural: 1.5, 5.1.2.2, 6.4.1 , 16.2
|
HARİCİ MÜDAHALE
|
5.27 Oyun esnasında seyirciler rallylerin bitiminden sonra oyun alanına girdiler ve hakemlerin kararlarına itiraz ederek maçı engellediler.
|
Karar: Baş hakem maçı durdurmalı ve organizatör ya da Kontrol Komitesi’nden düzeni yeniden sağlamak için tedbir almalarını istemelidir. Bu duraklama müsabaka cetveline kaydedilmelidir.
Kural 17.2 ,17.3
|
|
|
|
|
5.28 Atlanta Olimpiyat Oyunları’nda Küba ile Kanada Bayan Takımları arasında ki maçta oyunculardan biri ile televizyon kamerası arasında bir problem oldu. Kübalı oyuncu servis atıyorken oyun sahasının sonunda ki televizyon bom kolu aşağıya doğru sallandı ve servisçiye çarptı. Oyuncu bu müdahaleye rağmen servis hareketine devam etti ve servis atışını yaptı ve de top rakip oyun alanına gitti ve rally devam etti.
Baş hakem oyunu durdurmadı ve tekrar ettirmedi ve de Küba takımının herhangi bir protestosu olmadı.Baş hakemin verdiği karar doğru muydu?
|
Karar: Maç çok çekişmeli olduğu için büyük bir ilgi görmüş ve heyecanlı bir kalabalığın maçı izlemesi nedeniyle bu olay meydana gelmiş baş hakem de bu durumda doğru karar vermiştir. Bununla birlikte, başka durumlarda baş hakem rallyi tekrarlatmayı dikkate almalıdır.
|
BÖLÜM 6: LİBERO
|
6.1 Dünya Şampiyonası’nda bir maçın başında ABD Erkek Takımının Koç’u Doug Beal başlangıç dizilişini teslim etti. Yardımcı hakemin dizilişleri kontrolünden önce Amerikalı libero oyuncusu Eric Sullivan geri hat oyuncusu Nygaard ile yer değiştirdi.
Maçın başlamasından önce diziliş kontrolü yaparken yardımcı hakemin doğru uygulaması ne olmalıdır?
|
Karar: Asıl oyuncu Nygaard pozisyon kontrolü yapılırken oyun alanında olmak zorundaydı. Herhangi bir uyarı veya ceza verilmeden Nygaard ile Sullivan derhal yer değiştirmelidir. Yardımcı hakem dizilişi kontrol eder etmez Libero Sullivan ile Nygaard yer değiştirebilir. Eğer bu durum maçta bir kez daha olursa ya da eğer gecikme uzun olursa ve baş hakem bu hareketin bir geciktirme olduğuna karar verirse hakem geciktirme cezası verecektir. Kural: 19.3.2.2
|
|
|
6.2 Bir takımın libero dahil yedi oyuncusu vardı. İkinci sette 6 numaralı başlangıç oyuncusu diskalifiye ile cezalandırıldı. Baş hakem takımı eksik ilan etti ve rakip takım maçı kazandı.
Baş hakemin kararı doğru mudur?
|
Karar: Libero kurallara uygun oyuncu değişikliği ile oyuna katılamayacağından ve diskalifiye edilen oyuncunun da kurallara uygun oyuncu değişikliği yapılarak değiştirilmesi gerektiğinden baş hakemin kararı doğrudur. Kurallara uygun oyuncu değişikliği için yedek oyuncu olmadığından karar doğrudur. Kural: 19
|
|
|
6.3 Kırmızıtakımın libero dahil sekiz oyuncusu vardı. Maçın ikinci setinde kırmızı takımın 6 numaralı oyuncusu kurallara uygun oyuncu değişikliği ile oyundan çıktı ve oyuna geri döndü. Daha sonra 6 numaralı oyuncu diskalifiye ile cezalandırıldı. Hakemin doğru uygulaması ne olmalıdır?
|
Karar: 6 numaralı oyuncu kurallara uygun oyuncu değişikliği ile değiştirilemediğinden, baş hakem takımı o set için eksik ilan eder.
Kural: 6.4.3, 8.2, 19.3.2
|
|
6.4 Takımın libero dahil yedi oyuncusu vardı. İkinci sette maça başlayan 6 numaralı oyuncu sakatlandı. Baş hakem liberonun kurallara uygun oyuncu değişikliği prosedürü ile oyuna girmesine izin verdi ve maç bu dizilişle sona erdi.
Baş hakemin kararı doğru mudur?
|
Karar: Hakemin kararı hatalıdır.
Liberonun ne kurallara uygun oyuncu değişikliği ile ne de istisnai değişiklikle oyuna girmesine izin verilmez.
Takım için iki yol vardır. Eğer 6 numara sakatlanma anında ön bölgedeyse takım üç dakikalık iyileşme süresini talep etme hakkına sahiptir. Eğer oyuncu oyuna devam edemezse, takım seti veya muhtemelen maçı kaybeder. Bunun dışında, eğer 6 numaralı sakatlanmış oyuncu arka bölgedeyse ve libero takım sırasındaysa, takım, libero ön bölgeye gelinceye kadar 6 numarayla liberoyu yer değiştirebilir. Libero ön bölgeye geldiğinde 6 numaralı oyuncu tekrar oyuna dönmelidir yoksa takım eksik ilan edilir.
Kural: 15.7, 15.8, 17, 19.3.2
|
|
6.5 Libero oyuncusu, 5 numaralı oyuncu yerine oyun alanındaydı. Libero oyuncusu o sette oyundan çıkarma ile cezalandırıldı. Maçın devam etmesi için doğru uygulama nedir?
|
Karar: 5 numaralı oyuncu libero ile yer değiştirerek oyuna dönmelidir. Setin kalan bölümünde takımın libero kullanma hakkı yoktur. Liberonun bir sonraki sette oynamasına izin verilir.
Eğer bu ceza diskalifiye olsaydı maçın kalan bölümünde takımın libero kullanma hakkı olmazdı.
Kural: 19.3.2, 19.3.3
|
|
6.6 ABD Erkek Takımı liberosu Eric Sullivan V numaralı pozisyondaydı. ABD bir sonraki rallyi kazandı ve takım bir pozisyon döndü. Libero, başlangıç oyuncusu Jeff Nygaard ile doğru olarak yer değiştirdi ve Jeff Nygaard ön bölgede oyuna girdi. Oyun başlamadan önce, ABD koçu Doug Beal oyuncu değişikliğine karar vererek kurallara uygun bir oyuncu değişikliği ile Nygaard’ın yerine Tom Hoff oyuna aldı. Her iki oyuncu değişikliği de aynı oyun duraklamasında yapıldı. Baş hakemin bu iki oyuncu değişikliğinin yapılmasına izin vermesi doğru bir karar mıdır?
|
Karar: Uygulama doğrudur. Kurallara uygun oyuncu değişikliği için zaman doğru değildir. Libero oyuncusu başlangıç oyuncusu Naygaard ile “yer değiştirdiğinden” bu uygulama kurallara uygun oyuncu değişikliği değildir. Bu yer değiştirmedir. Sonrasında kurallara uygun oyuncu değişikliği ile Nygaard’ın yerine Hoff oyuna girmiştir. Buyüzden iki rally arasında sadece bir oyuncu değişikliği yapılmıştır.
Kural: 15.3.2 , 19.3.2
|
|
6.7 Batı Kupası’nda Norveç’deki en ilginç olaylardan birinde, Libero 1 numaralı pozisyonda oyuncuyla yer değişecekken, değişme zamanında yapılamadığından gecikme oldu. Değişiklik hakemin düdüğünden sonra ancak servis vuruşundan önce yapıldı. Baş hakemin doğru uygulaması ne olmalıdır?
|
Karar: Hakem rallynin kesintisiz olarak devam etmesine izin vermelidir. Rallynin sona ermesinden sonra baş hakem hatalı oyuncuya sözlü uyarıda bulunmalıdır. Bundan sonraki gecikmeler geciktirme cezası ile cezalandırılmalıdır.
Bununla beraber, eğer yer değiştirme servis vuruşundan sonra yapılmış olsaydı hakem kural ihlali için düdük çalmalıydı.
Kural: 19.3.2.3
|
|
6.8 1998 NORCECA Yıldız Kızlar Şampiyonası’nda ABD ile Meksika oynuyordu. ABD özel serviscisi Candace McNamee oyundaki orta blokçu Amber Holmquist’in yerine oyuna girdi. McNamee ‘in servisinden sonra McNamee’in yerine libero oyuncusu Erin Bird oyuna girdi. Libero Erin Bird ön hat pozisyonuna geldiğinde normal libero değişikliği yaparak Holmquist ile yer değiştirdi. Bu anda ABD koçu Dieter Collins Holmquist’in kural dışı bir şekilde oyuna girdiğinin farkına vardı ve Holmquist’in yerine McNamee’in oyuna girmesi için zile basarak McNamee’in oyunda kalması için teşebbüste bulundu. Çünkü McNamee ancak kurallara uygun oyuncu değişikliği yapılması halinde oyunda kalabilirdi.
Baş hakem Juan-Carlos Juarte Amerikalı servisciye servis işaretivermeyehazırlandığında, yardımcı hakem Raphael Crisostomo ABD takımının kurallara uygun olmayan talebini red etti. Juarte, Amerikalı servis oyuncusuna servis atması için işaret vermeye hazırlandığında, oyun alanında Amerikan takımından olmaması gereken bir oyuncu bulunduğunun farkına vararak hatanın düzeltilmesi için uygun değişikliğe izin verdi ve de oyunun bu küçük gecikmesi için Amerikan takımını geciktirme uyarısı ile cezalandırdı. Hakem Juarte’nin davranışı uygun muydu?
|
Karar: Juarte hakemlik sanatının gerçek bir ustasıydı.
Hakemlerin oyuna küçük müdahalede bulunarak, oyunculara oyunu oynatma niyeti kapsamında Juarte doğru bir karar verdi.
|
|
6.9 ABD ile Yunanistan arasındaki Erkekler Dünya şampiyonası maçında, ABD’nin başlangıç orta blokçusu Jeff Nygaard’dı. Nygaard servis atmaya geldiğinde ABD koçu Doug Beal Nygaard’ın yerine özel servisci Chip McCaw’ı oyuna aldı. Servisi kaybettikten sonra McCaw libero Eric Sullivan ile yer değiştirdi. Sullivan ön pozisyona geleceği sırada Nygaard oyun alanına koştu ve Sullivan ile yer değiştirdi.
İki sayı sonra Yunan Takımı Nygaard’ın McCaw ile oyuncu değişikliği yapmamış olduğunu ve bu nedenle de libero değişikliğinin kurallara aykırı olduğunu fark etti. Yunan takımı bu durumu protesto etti. Hakem Konferansı toplandı ve sonrasında ABD takımına cezasız olarak McCaw’ın yerine Nygaard’ın oyuna girmesi için oyuncu değişikliği yapma izini verildi.
Bu doğru bir uygulama mıydı?
|
Karar: Bu olay libero sisteminin gelişmesinin ilk aşaması esnasında meydana gelmiştir. Kural uygulaması üç bölümdür.
İlk olarak, bu durum kurallarda net bir şekilde açıklanmadığı için Kural: 23.2.3’e göre “ Baş hakem kurallarda belirtilmemiş olanlarda dâhil olmak üzere oyuna ilişkin her türlü konuda karar verme yetkisine sahiptir.”
İkinci olarak, bu durumda, ABD takımı kurallara aykırı oyuncu değişikliği için rally kaybı ile cezalandırılmalı fakat kurallara aykırı oyuncu değişikliğinin yapıldığı anın müsabaka cetvelinden tespit edilememesi nedeniyle ilave sayı kaybı olmamalıdır. Nygaard’ın kurallara uygun olarak tekrar maça dönmesi için ABD takımının McCaw’ın yerine Nygaard’ı oyuna almak için kurallara uygun oyuncu değişikliği talep etmesi gerekirdi.
Üçüncü olarak, bu durumda libero ile uygun yer değiştirme ve oyuncu değişikliği aşağıdaki şekilde yapılmalıydı.
* Sullivan ön pozisyona gelmek üzere döneceği zaman McCaw ile Sullivan yer değiştirmeliydi.
* Sonrasında Koç Beal McCaw’ın yerine oyuna Nygaard’ın girmesi için kurallara uygun oyuncu değişikliği talep etmeliydi.
Bu yer değiştirmeler / kurallara uygun oyuncu değişiklikleri oyunda aynı oyun duraklamasında yapılmış olmalıydı. Kural: 19.3.2.1, 23.2.3
|
|
6.10 Erkekler Dünya Kupası’nda ki bir maçta Arjantin ile Kanada oynuyordu. Hakem Arjantinli servisçi Hügo Conte’ye servis atması için düdük çaldı. Bu esnada Conte, Arjantin liberosunun oyun alanından ayrıldığını ancak yerine oyuncu girmediğini fark etti bu yüzden Arjantin oyun alanında Conte dahil sadece beş oyuncu vardı.
Conte kuralların izin verdiği ölçüde servisi geciktirdi ve sonrasında attı. Servis vuruşu anında libero yerine geçecek olan oyuncu oyun alanında I numaralı pozisyondaydı, fakat kendisinin asıl yeri VI numaralı pozisyondu. Oyuncu net olarak pozisyon hatası yapmıştı. Takımlar rallyi oynadı ve Arjantin kazandı.
Daha sonra Kanada’nın oyundaki kaptanı hakeme yaklaştı ve Arjantin’in pozisyon hatası yapması nedeniyle Kanada’nın rallyi kazanmasını beklediğini söyledi ve oynanan rallynin kararı ile ilgili açıklama talebinde bulundu. Hakemin kararı ne olmalıydı?
|
Karar: Bu olayda üç hata yapılmıştır.
Birincisi, Takım yerleşmeden ve servis atmaya hazır değilken, hakem servis için düdük çalmamalıydı.
Servis düdüğünü geciktirmeliydi. Eğer bu oyunda bir gecikmeye sebep olduysa Arjantin takımına geciktirme uyarısı verilmeliydi.
İkincisi, Libero değişimi sadece servis düdüğünden önce yapılabilir.
Üçüncüsü, Arjantin takımı servis vuruşu anında pozisyon hatası yapmıştı.
Arjantin pozisyon hatası yaptığı için rallyi kaybetmesi gerekirdi. Servis vuruşu anında libero yerine giren oyuncu VI numaralı pozisyonda olsaydı, rallynin oynanması ve Arjantin takımının Kural: 19.3.2.3’e göre cezalandırılması gerekirdi.
Bu davranışın ilk kez yapılması nedeniyle Arjantin takımının baş hakemden bir geciktirme uyarısı alması gerekirdi.
Kural: 7.5.1, 12.3, 19.3.2.2, 19.3.2.3
|
|
6.11 Bir maçta libero oyuncusu 6 numaralı oyuncunun yerine oyuna girmişti. Libero topun arkasından koşarken bacak adalesinden sakatlandı ve oyuna devam edemedi. Sonrasında koç 6 numaralı oyuncuyu sakatlanmış liberonun yerine yeni libero olarak seçmeye karar verdi. Bu mümkün mü?
|
Karar: Kural: 19.3.3.1’ e göre bir liberonun sakatlanması halinde koç, yeniden belirleme sırasında sahada olmayan oyunculardan birini yeni libero olarak belirleyebilir.
Sonra koç, 6 numaralı oyuncunun takım sırasında olmasına izin vermek için kurallara uygun oyuncu değişikliği kullanmalıdır. Sonrasında 6 numaralı oyuncuyu yeni libero olarak belirleyebilir. Bu durumda 6 numaralı oyuncu bu sette kurallara uygun oyuncu değişikliği ile değiştirilemez ve set boyunca da başka bir oyuncu libero olarak belirlenemez.
Kural: 19.3.3.1
|
|
6.12 Nyborg ile Varhaug arasında oynanan bir Avrupa maçında Nyborg’un koçu aynı zamanda liberoydu. Koç oyun alanı dışındayken hücum çizgisi uzantısı ile ısınma sahası arasında yürüyerek takımına talimatlar verdi. Hakem bu hareketi engellemedi. Hakemin bu kararı doğru muydu?
|
Karar: Hakemin kararı doğrudur. Mevcut kurallara göre, libero oyundaki kaptan veya takım kaptanı olamaz. Liberonun koç olması kurallarca yasaklanmamıştır. Bu nedenle bu libero-koç ikili görevine izin verilir ve hakem liberonun takım sırasında kalmasında ısrar edemez.
Kural: 5.2.3.4, 19.1.3
|
|
6.13 Olimpiyat oyunlarında ABD Erkek Takımı Arjantin ile oynuyordu. Amerikanın orta blokçusu Tom Hoff, libero Eric Sullivan ile yer değiştirmiş olduğundan takım sırasında oturuyordu. Sullivan VI numaralı pozisyondayken V numaralı pozisyona geldiğinde Hoff dalgınlıkla oyun alanına girdi ve Sullivan çıktı. ABD servisçisi servisi atmadan önce Hoff yaptığı hatanın farkına vardı ve derhal Sullivan ile tekrar yer değiştirdi. Baş hakem hatalı değişimi görmezden geldi ve servis için düdük çaldı. Baş hakemin bu davranışı doğru muydu?
|
Karar: Kural 20.3.2.12e göre iki libero değişimi arasında bir rally olmalıdır. Bu şekildeki iki değişiklik aynı oyuncularla yapıldığı zaman ve oyun kesintiye uğramamışsa dikkate alınmaz ve ceza verilmeksizin oyunun devam etmesine izin verilir. Bu bir hakemlik sanatıdır.
Diğer taraftan, eğer Sullivan yer değiştirmeler arasında gerekli olan bir rally olmaksızın başka bir oyuncuyla yer değiştirmiş olsaydı, ABD rally kaybı ile cezalandırılmış olacaktı ve hatalı yer değiştirme düzeltilecekti.
Kural: 19.3.2.1
|
|
6.14 Kuveyt Ligi’nde ki bir maçta libero ön hatta 4 numaralı pozisyondaydı. Baş hakem 3 sayı sonra hatalı pozisyonun farkına vardı. Hakemin doğru karar vermesi için ne yapması gerekir?
|
Karar: Servisçi topa vurana kadar liberonun pozisyon hatası yoktur. Servis vuruşu yapıldığı anda hakem, skor hakeminin yardımıyla liberonun kaç rally pozisyon hatası yaptığını belirlemelidir. Takım pozisyon hatası yaptığı esnada kazanmış olduğu sayıları ve son rallyi kaybeder. Diziliş düzeltilir ve oyuna devam edilir.
Kural: 7.5.4 , 19.3.1.1 , 26.2.2.1 , 26.2.2.2
|
|
6.15 Asya Büyük Erkekler Şampiyonasındakibir maçın ısınma devresinde, libero oynayamayacak şekilde sakatlandı. Koç yeni bir libero belirlemek istedi. Belirlenmek istenen yeni libero takım kaptanıydı ve 1. setin başlangıç pozisyonuna yazılmıştı. Baş hakem kurallara göre liberonun ne takım kaptanı ne de oyundaki kaptan olamayacağını belirterek talebi reddetti.
|
Karar: Hakemin kararı doğru değildir.
Liberonun kurallara göre takım kaptanı veya oyundaki kaptan olamayacağı doğrudur ancak burada zorunlu bir durum vardır. Takım kaptanının yeni bir libero olarak belirlenmesi durumunda; takım kaptanı pozisyonundan, kaptanlıkla ilgili tüm haklarından ve görevlerinden vazgeçebilir. Kaptan setin başlangıç dizilişinde yazıldığından aşağıdaki işlemler sırasıyla yerine getirilmelidir.
1. Maç başlamadan önce takım kaptanı başka bir yedek oyuncu ile kurallara uygun oyuncu değişikliği yapılarak oyun dışına alınır.
2. Koç, yeni bir takım kaptanı seçmek için hakemden talepte bulunur,
3. Takım kaptanı yeni libero olarak belirlenir,
4. Baş hakem yeni libero olarak belirlenen liberonun formasını değiştirmesini (veya rezerv malzeme olarak bulundurulan üstlük veya yeleği giymesini) ister.
5. Yazı hakeminden;
* Takım listesinde takım kaptanı olan
oyuncunun yeni libero olarak belirlendiğini,
* Yeni libero olarak belirlenen takım
kaptanının yerine koç tarafından
seçilen yeni takım kaptanını,
* Maç kâğıdındaki “DÜŞÜNCELER”
bölümüne yeni libero ve yeni takım
kaptanının belirlenmesi ile ilgili detayları
kayıt etmesi istenir.
|
|
6.16 A Takımı art arda iki rallyi kaybedince oyun alanında 6 nolu pozisyonda bulunan libero oyundan çıktı ve yerine asıl oyuncu oyuna girdi. Koç, bir rally oynanmadan, oyundan çıkan liberoyu derhal 5 pozisyon nolu oyuncunun yerine tekrar oyuna soktu. Yardımcı hakem bu olayın farkına varamadı ancak baş hakem durumu tesbit etti ancak yine de servis için düdüğünü çaldı. Servis vuruşu yapılır yapılmaz baş hakem düdük çaldı ve karşılayan A takımı için libero değişimi nedeniyle pozisyon hatası yapıldığını işaret etti.
Baş hakemin uygulaması doğru mudur?
|
Karar: Baş hakemin kararı doğrudur.
Servis vuruşu yapılıncaya kadar, herhangi bir hata oluşmaz. Genelde servis karşılayan takımın yapmış olduğu pozisyon hataları için düdük çalma yetkisi yardımcı hakemin sorumlulukları içerisindedir. Fakat bu durumda, oynanan rallyde liberonun oyun alanında bulunma hakkı olmadığından (rally servis vuruşu ile başladığından), yardımcı hakem libero değişim hatasını tespit edemediğinden, baş hakemde tespit ettiği bir hataya izin veremeyeceğinden ve de yardımcı hakeme yardım etmesi gerektiğinden baş hakem düdüğünü çalmıştır.
Normalde libero değişikliklerinin takip edilmesi skor hakeminin görevidir. Bu olayda servis vuruşu yapılır yapılmaz skor hakeminin kornaya basarak hatayı işaret etmesi gerekirdi.
Kural: 19.3.2.1, 19.3.2.2, 19.3.2.3
|
|
6.17 2003 Dünya şampiyonasında Almanya’nın liberosu 6 numaralı pozisyondaydı. Rally bittikten sonra libero asıl oyuncu ile yer değiştirdi ancak oyuna giren asıl oyuncu Andrea 4 numaralı ön pozisyon da oyuna başlayacağını zannederek buna göre pozisyon aldı. Bir süre sonra henüz servis vuruşu yapılmadan önce libero asıl oyuncu Andrea’nın hatalı pozisyon aldığını fark etti ve süratle oyun alanına dönüp Andre ile yer değiştirdi. Baş hakem bu değişime izin verdi.
|
Karar: Baş hakem hatalıdır.
Liberonun yer değiştirme işlemi tamamlanmıştır. Takımın pozisyon dönüşünde, oyun alanında doğru pozisyonda bulunmak asıl oyuncu olan Andrea’nın sorumluluğudur. Her iki libero değişimi arasında en azından bir rally oynanmış olmalıdır. Bu yüzden baş hakem oyuna devam etmeli ve servis vuruşu yapılır yapılmaz düdük çalarak Almanya aleyhine pozisyon hatasını işaret etmeliydi.
|
|
6.18 Rally bitince oyun alanındaki libero asıl oyuncu ile yer değiştirir. Baş hakem bir sonraki rally için servis düdüğünü çalar. Servis vuruşundan sonra yedek toplardan biri oyun alanına girince baş hakem durumu fark eder ve düdük çalıp “çift hata” (rally tekrarı) işareti verir. İptal edilen rallynin tekrarı için servis düdüğü çalmadan önce libero 6 numaralı pozisyondaki oyuncu ile yer değiştirmek için teşebbüste bulunur. Yardımcı hakem değişime izin vermez ve liberoyu geri çağırır.
|
Karar: Yardımcı hakemin uygulaması doğrudur. Rally takımlardan birinin lehine sayı olarak sonuçlanmamıştır. Rally iptal edildiğinden, iki libero değişimi arasında bir rally geçmemiştir.
|
|
6.19 Atina Olimpiyat Oyunlarında İtalyan erkek takımının liberosu oyun içinde sakatlandı. Yardımcı hakem sakatlık durumunun belirlenebilmesi için doktor ile birlikte koçun da oyun alanına girmesine izin verdi. Koç, liberoyu oyun dışına almaya karar verdi ve libero ile değişen asıl oyuncu arka bölgede oyuna girdi. Libero oyun alanından çıktıktan sonra kendisini iyi hissettiğini söyleyerek oyun alanına tekrar dönmek istediğini belirtti. Hakemler liberonun oyun alanına tekrar dönmesine izin verdiler ve maça kaldığı yerden devam edildi.
|
Karar: Hakemlerin kararı yanlıştır.
Bu bir sakatlanma durumu olsa bile, libero yerine girdiği asıl oyuncu ile yer değiştirebilirdi. Ayrıca libero, sakatlanmadan dolayı yeni bir libero belirlenene kadar oyuna devam etme hakkına sahiptir.
Bu yüzden; bu olayda arada bir rally geçmeden, art arda iki libero değişikliği yapılması nedeniyle hata oluşmuştur.
|
|
6.20 Her iki takımın oyuna katılacak oyuncularının isimleri ve numaralı maç cetvelinin “takım listesi” bölümüne her bir takımın liberosunun numara ve isimleri de libero için ayrılmış olan yere doğru olarak yazılmıştı. Ancak A Takımının koçu 1. setin pozisyon kâğıdına liberonun numarasını yazmayı unutmuştu. Libero setin başlangıcında oyuna girmedi ve takım sırasında oturdu. Birkaç rally sonra libero arka hat oyuncularından biri ile yer değiştirmek teşebbüsünde bulundu ancak yardımcı hakem bu yer değiştirme teşebbüsüne engel oldu ve koça “liberonun numarasının diziliş kağıdına yazılmaması nedeniyle oyuna giremeyeceğini” söyledi.
|
Karar: Liberonun isim ve numarasının maç cetveline yazılması liberonun oynaması için yeter şarttır. Liberonun ismi ve numarası maç cetvelinde kayıtlı olduğundan bu şart yerine gelmişti.
2005 – 2008 Oyun kurallarında liberonun sadece maç cetveline yazılması yeterli olup ayrıca diziliş kağıdına da numarasının yazılması gerekmemektedir.
Kural: 19.1.2
|
|
6.21 A Takımının liberosu maçın çok kritik bir yerinde sakatlandı. Koç, liberonun yer değiştirdiği, takım sırasındaki asıl oyuncuyu yeni libero olarak belirledi ve hemen oyuna girmesini istedi.
Buna izin verilir mi?
|
Karar: Hakemler buna izin vermemelidir. Kuraldaki ifadeler takımları bu tür hatalı düşüncelerden korumak içindir. Örneğin, yeni belirlenen libero 4 numaralı pozisyona geldiğinde kiminle yer değiştirecekti? cevap hiç kimseyle ve de takım eksik ilan edilecekti
Kural: 17.1.2
|
|
6.22 A Takımının liberosu kolundan sakatlandı ve yeni bir libero belirlendi. Sakatlanan libero maçın kalan bölümünde takım sırasında oturdu.
Buna izin verilir mi?
|
Karar: Maç cetveline yazılmamış oyuncular ısınma devresine katılamazlar. Bu nedenle takım sırasında da oturamazlar. Ancak bu olayda, sakatlanma maçın ilerleyen bölümünde olduğundan ve oyuncu yürüyebildiğinden takımlar için herhangi engel veya tehlike oluşturmadı. Bu son ifade kural açısından çok önemlidir. Bu olayda oyuncunun takım sırasında oturması için izin verilmelidir. Ancak oyuncu yürüyemeyecek durumdaysa, takım doktoru, oyuncuya, takım sırasının arkasında veya kontrol sahası dışında emniyetli bir yerde durmasını önermelidir.
Şekil: 1.a ve Tanımlar
|
|
6.23 Sayılar 11 – 11 iken A Takımının liberosu 5 numaralı pozisyonda oyuna girdi. Bu anda B Takımı liberosu hatalı davranışı nedeniyle ihtar ile cezalandırıldı ve A Takımı bir sayı kazandı. A Takımı bu sayı nedeniyle bir tur döndü ve libero 4 numaralı pozisyona geldi. Bu durumda A takımı aynı duraklamada ikinci kez libero değişikliği yapmak zorunda kaldı ve hakemde bu değişikliğe izin verdi.
Bu uygulama doğru mudur?
|
Karar: Hakemin kararı doğrudur. A Takımı sayı ve servis atma hakkını kazandığında zorunlu olarak bir tur döndü. Rakibin cezalandırılması nedeniyle kazanılan sayı dışında normalde iki libero değişikliği arasında bir rally geçmesi zorunludur.
Kural: 19.3.1.2
|
|
|
|
|
6.24 Bir maçta libero sakatlandı yerine girdiği oyuncu ile yer değiştirip oyundan çıktı. Kısa bir süre sonra oyundaki kaptan baş hakeme giderek takım sırasında oturan takım kaptanını yeni libero olarak belirlemek istediklerini belirtti.
Buna izin verilir mi?
|
Karar: Libero oyuncusu, aynı anda hem libero, hem de oyundaki kaptan veya takım kaptanı olamaz. Ancak eğer takım kaptanlığı ile ilgili tüm haklarından feragat etmesi halinde takım kaptanının yeni libero olarak belirlenmesi mümkündür.
Kural: 19.3.3.1
|
|
|
|
|
6.25 Bir maçta libero hasta olduğunu belirtti. Takım doktoru aktif viral enfeksiyonu nedeniyle liberonun 40,5 C ateşi olduğunu belirledi ve maçın kalan bölümünde oyuna devam edemeyeceğini bildirdi. Bu tür bir durumda yeni bir libero belirlenmesine izin verilir mi?
|
Karar: Kural özellikle sakatlanmayı belirtmesine rağmen, yeni bir libero belirlenebilmesi için tek neden sakatlanma değildir. Hakemler liberonun sakatlanma dışındaki faktörler nedeniyle de oynayamayacağı bu tür durumları dikkate almalıdırlar. Bu yüzden baş hakem bu durumu anlayışla karşılamalı ve yeni bir liberonun belirlenmesine izin vermelidir.
Kural: 19.3.3.1
|
BÖLÜM 7: KATILANLARIN DAVRANIŞLARI
|
7.1 Dünya Kupası’nda, bir rally bitiminden sonra, sinirlenen bir İspanyol oyuncu topa ayakla vurdu. Baş hakem oyuncuyu bu küçük hatalı davranışı için uyardı.
Baş hakemin hareketi doğru mudur?
|
Karar: Baş hakemin hareketi doğrudur. Bu tür küçük hatalı davranışlar baş hakem tarafından kontrol etmelidir.
Diğer taraftan, eğer, topa ayakla vuruş, oyuncular, hakemler veya seyirciler için tehlike oluşturduysa bu bir kaba davranıştır. Baş hakemin bunun bir kaba davranış olduğuna karar verme ve oyuncuyu sarı kart cezası ile cezalandırma yetkisi vardır. Yazı hakemi kaba davranışta bulunan oyuncunun numarasını müsabaka cetvelindeki yaptırımlar tablosunun içine kayıt edecektir.
Baş hakem, bir oyuncuya küçük hatalı davranışı için bir sözlü uyarı yapabilir ya da takımın sürekli küçük hatalı davranışları için oyundaki kaptana bir takım uyarısında bulunabilir, Eğer ciddi bir hareket olduysa hakemin direkt olarak yaptırım uygulama yoluna gitme yetkisi vardır. Kural: 21.1, 21.2
|
|
|
|
|
7.2 1995 Erkekler Dünya Kupası’nda Hollanda Küba’yla oynuyordu. Zorlu ikinci set sırasında Hollandalı pasör Peter Blange Kübalı blokçuları şaşırtan olağanüstü bir pas atar. Hollandalı smaçör Van der Meulen büyük bir beceriyle topu yere vurur. Şaşıran Kübalı blokçular Van der Meulen’e blok yapmaya teşebbüs ederken Kübalı pasör Diago, hakemi Van der Meulen’in fileye değdiğine inandırmak için alttan fileyi aşağı doğru kasten çeker. Hakem oyunu gözlemler ve Hollanda takımının rallyi kazandığını işaret eder. Daha sonra da Diago’yu uyarır. Diego için bu ceza doğru mudur?
|
Karar: Hakemin kararı hatalıydı. Kübalı oyuncunun fileye temas ederek oyuna müdahale etmesi nedeniyle rally Hollanda Takımı tarafından kazanılmalıydı. Daha sonra Diago’ya hakemleri yanıltma teşebbüsündeki kaba davranışı için ihtar verilmeli ve takıma rally kaybettirilmeliydi.
Kural: 21.2.1 ve 21.3
|
|
|
|
|
7.3 Bir Dünya Ligi maçında Brezilya takımının koçu rallynin sonunda ayağa kalkar ve hakemin kararına katılmadığını ifade eder bir tarzda ellerini sallar.
Buna izin verilir mi?
|
Karar: Koçun belirli normal tepkilerini ifade etmesine izin verilir. Eğer bu tepkiler küçük hatalı davranış olarak değerlendirilirse, baş hakem koçu uyarılmalıdır. Eğer tekrarlanırsa, Koç kaba davranış için sarı kartla cezalandırılmalıdır.
İhlalin bir rally sırasında meydana gelmesi halinde ceza rallynin sonunda ve rallynin sonucuna ek olarak verilmelidir. Bazı büyük dünya müsabakalarındaki Özel Hakemlik Talimatları daha başka cezaları da içerebilir.
Kural 5.2.3, 21.1 , 21.2 ve 21.3
|
|
7.4 Bir maçın set arasında, Mavi takımın 3 numaralı oyuncusu hakemlerden birine el işaretiyle kaba davranışta bulunur ve baş hakem tarafından oyuncuya kaba davranış cezası verilir. Mavi takım bir sonraki setin ilk servisini atacaktır.
Bu durumda baş hakemin doğru uygulaması ne olmalıdır?
|
Karar: Bir maçın setleri arasında yapılan hatalı davranışların cezaları bir sonraki sette oyunun başlamasından önce uygulanır. Bu durumda hakem ilk servisten önce düdük çalıp cezayı işaret eder ve mavi takım rallyi kaybeder. Karşılayan takım bir sayı kazanır, döner ve servis atar. Kural: 22.5
Her iki takımında cezalandırılacağı bir durumda, önce servis atan takım sonra da servis karşılayan takım cezalandırılır. Aşağıda setler arasında verilen cezaların bir özeti verilmiştir; bunlar müsabaka cetveline kaydedilmelidir:
1- Servis atan takım oyuncusuna uyarı
* Ceza yoktur, müsabaka cetveline kayıt edilmez.
2. Servis karşılayan takım oyuncusuna uyarı
* Ceza yoktur, müsabaka cetveline kayıt edilmez.
3. Sadece servis atan takım oyuncusuna ihtar,
* Servis atan takım rallyi kaybeder.
Servis karşılayan takım bir sayı kazanır, döner ve servis atar.
4. Sadece servis karşılayan takım oyuncusuna
ihtar.
* Servis atan takıma sayı verilir.
5. Her iki takıma öncelik gözetmeden verilen ihtar,
a. Servis atan takım rallyi kaybeder, karşılayan takım 1 sayı kazanır ve servis atmaya hazırlanır.
b. Servis karşılayan takım bir pozisyon
döner. Ardından takıma rally kaybı verilir.
c. Asıl servis atan takım bir sayı aldığı için
döner ve servis sırasındaki ikinci oyuncusuyla servise başlar. Skor 1-1 dir.
d. Bir takım her cezalandırılışında rakip bir sayı alır. Bu nedenle sayılar 24-25 iken iki takıma da aynı anda ihtar verilmesi durumunda, set 24-26 olarak bitirilmemeli ancak iki takımada verilen ihtar cezası sonrasında skor 25-26 ya getirilmelidir.
|
|
7.5 ABD Erkek takımı servis karşılıyordu. Lloyd Ball pasördü ve arka bölgeden kaçıyordu. Amerikalı genç servis karşılama oyuncusu topu öyle kötü bir vuruşla karşıladı ki pasör Ball’ın bu topa yetişebilme şansı yoktu. Top yere temas edip oyun dışı olduktan sonra pasör Ball üzüntüyle fileyi alttan çekti.
Bu bir hata mıdır?
|
Karar: Kural: 21.3’e göre baş hakeme, hatalı davranışın derecesine bağlı olarak oyuncuyu cezalandırma yetkisi verilir. Fileyi çekmek çoğu kez hayal kırıklığına uğramış bir oyuncunun normal bir heyecan tepkisidir ve bu tepki hakem sanatı ile kontrol edilebilmelidir.
Bazı durumlarda, hakemi yanıltmak amacıyla filenin kasıtlı olarak çekilmesi kaba davranış olarak değerlendirilebilir ve bundan dolayı cezalandırılmalıdır.
Bu olayda ise, oyun esnasında hakemi yanıltma teşebbüsü olmadığından, kaba davranış için ceza verilmemelidir. Kural: 21.2, 21.2.1 , 21.3
|
|
7.6 Baş hakemin blok teması ile ilgili kararı bir oyuncuyu çok öfkelendirdi. Hatalı oyuncu fileyi çekti ve baş hakem ellerini sallayarak oyuncuyu uyarıp yerine geçmesini işaret etti. Baş hakem tarafından uyarıldıktan sonra bile oyuncu baş hakeme doğru kaba jestler yaparak ve bağırarak yürüdü.
Hakem oyuncunun hareketlerini saldırgan davranış olarak değerlendirip kırmızı kart cezasıyla cezalandırdı ve oyuncu setten çıkarıldı.
Baş hakemin bu kararı uygun mudur?
|
Karar:Hakem ellerini sallayarak yaptığı bir uyarı vasıtasıyla oyuncuyu oyun alanındaki yerine geri döndürerek problemi yatıştırmaya teşebbüs etti. Bu uyarı başarılı olmadığı zaman Kural: 21.3 baş hakeme oyuncuyu cezalandırma yetkisi vermektedir. Bu kuralda hakeme, hatalı davranışın derecesine bağlı olarak oyuncuyu cezalandırma yetkisi verilir. Kaba davranış için oyuncu kaba davranış cezası alır ve bu ceza hatalı takımın rally kaybına mal olur. Daha ağır bir kaba davranış için oyuncu saldırgan davranış cezası alır ve bu ceza ile set sonuna kadar oyundan çıkarılır. Tecavüzkâr davranıştan dolayı oyuncu maçtan diskalifiye edilir.
Dikkat edilmesi gereken konu, kaba davranışın hatalı takımın rally kaybına neden olurken, saldırgan davranış ile tecavüzkâr davranışta ise bir rally kaybı cezasının olmamasıdır.
Kural: 21.1 , 21.2 , 21.3
|
|
7.7 1999 Dünya Ligi’nde Brezilya ile Kanada arasındaki maçta bir oyuncu saldırgan davranış nedeniyle doğrudan doğruya oyun alanından çıkarıldı. Maçın bu anına kadar takıma ne bir uyarı ne de bir ceza verilmişti.
Aynı takımın herhangi bir başka üyesinin bundan sonraki küçük hatalı davranışında hakemin uygulaması ne olmalıdır?
|
Karar: Hakem ilk seferinde oyuncuyu
oyun alanı dışındaki ceza sahasına göndermekle doğru karar vermiştir.
Bariz saldırgan davranışta bulunulması durumunda, baş hakem oyuncuyu önceden uyarmadan oyundan çıkarmalıdır.
Hakem normalde takımın yaptırım uygulanacak seviyeye yaklaşmasını engellemek için çaba göstermelidir.
Hatalı davranış yaptırımları sadece kişisel yaptırımlardır ve aynı takımın diğer üyelerine daha önce verilmiş olan yaptırımlar dikkate alınmayacaktır. Bu yüzden baş hakem, bir oyundan çıkarma yaptırımından sonra takımın diğer üyelerine uyarılarda bulunabilir veya ihtarlar verebilir. Kural: 21
|
BÖLÜM 8: HAKEMLER VE SORUMLULUKLARI
|
8.1 Oyun esnasında Brezilya takımının koçu yazı hakemine doğru yüksek sesle konuşarak hakemin dikkatini dağıtır. Yardımcı hakem koça yazı hakemine müdahale etmemesini söyler.
Yardımcı hakemin hareketi doğru mudur?
|
Karar: Koç, oyuncu ya da takımın başka bir üyesi resmi olarak sadece baş hakem tarafından uyarılır veya cezalandırılabilir. Eğer yardımcı hakem uyarılması gerekli bir durum tespit ederse, bu durumu baş hakeme mutlaka iletmeli ve konu baş hakem tarafından değerlendirilerek sonuçlandırılmalıdır.
Kural: 23.3.2.2
Bununla beraber hakemlik sanatının ruhuna uygun olarak eğer böyle durumlar yardımcı hakem tarafından birkaç kelime ile halledilebiliyorsa yaptırım uygulanırken oyun durmayacağı için oyun için olumlu bir gelişme olacaktır.
|
|
|
|
|
8.2 Yardımcı hakem, baş hakeme Amerikalı yedek oyuncu Eric Sato’nun ısınma sahasında ayakta durması ya da ısınma hareketi yapması gerekirken yerde oturduğunu işaret eder. Baş hakem Amerika Takımı’nı küçük hatalı davranış için sözlü olarak uyarır ve Sato’yu ayağa kaldırır. Baş hakemin kararı doğru mudur?
|
Karar: Baş hakemin bu uygulaması hatalıdır. Isınma sahasındaki oyuncuların ayakta durma zorunlulukları yoktur. Diğer taraftan, oyuncuların bu saha içinde sıra, iskemle ve duvar üstünde oturmalarına da izin verilmez. Isınma sahası oyuncuların oyuna hazırlanabilmeleri için tasarlanmıştır.
Kural: 4.2.1, 4.2.3, 24.2.4, 24.2.5
|
|
|
|
|
8.3 ABD yıldız bayan takımının koçu yazı hakemine yaklaşır ve Meksika takımının aldığı mola sayısı hakkında bilgi ister. Yazı hakemin uygun davranışı ne olmalıdır?
|
Karar: Koçlara, yazı hakeminden sadece kendi takımları hakkında ki bilgileri istemelerine izin verilir. Bunu da hem yazı hakeminin dikkatinin dağılmayacağı hem de maçın gecikmeye uğramayacağı bir zamanda sorabilirler.
Kural: 25.2.2
|
|
|
|
|
8.4 ABD Ulusal Şampiyonası’nda Kenneth Allen Club Takımı’nın oyundaki kaptanı baş hakemden oyun sırasındaki bir olayın yorumunu istedi. Açıklama oyundaki kaptanı tatmin etmiş gibiydi.
Kenneth Allen maçı kaybetti. Maç bittikten sonra Kenneth Allen’ın takım kaptanı müsabaka kâğıdına bir itiraz kaydetmeye teşebbüs etti. Baş hakem bunu reddetti.
Baş hakemin bu kararı doğru mu dur?
|
Karar: Baş hakem doğru karar vermiştir. Olay anında Kenneth Allen’ın oyundaki kaptanı bir itirazdan bahsetmemiştir.
Kural: 23.2.4
|
|
8.5 İskoçya’ daki bir turnuvada Elliots ve Grangemouth arasındaki bir maçın üçüncü setinde skor 23-23 beraberedir. Yardımcı hakem Grangemouth için “pozisyon hatası” çalar. Grangemouth karara itiraz eder; ancak sonuç alamaz. Skorun Elliots lehine 24-23 olmasının ardından bir sonraki serviste yardımcı hakem Grangemouth’a yine “pozisyon hatası” çalar ve seti Elliots kazanır. Grangemouth’un oyundaki kaptanı her iki hakeme tekrar itiraz eder. Kısa bir tartışmadan sonra baş hakem iki kararın da hatalı olduğunu kabul eder.
Bununla birlikte baş hakem, setin bittiğini ve kararlarla ilgili düzeltme yapılamayacağını bildirir. Devam eden itirazlara rağmen, hakem oyunu dördüncü setle devam ettirir.
Grangemouth’un takım kaptanı maçın sonunda itirazını resmi olarak kaydeder.
Baş hakemin bu uygulaması doğru mudur?
|
Karar: Baş hakem hata yapmıştır. Hakemler, kuralların uygulanmasıyla ilgili olarak diğer hakemlerin kararlarını düzeltme yetkisine sahiptir. Temyiz Komitesi, maçı, üçüncü setteki 23-23’ lük skordan itibaren yeniden oynatarak bu bariz hatayı düzeltti.
|
|
|
|
|
8.6 Bayanlar Dünya Kupası’nda Çin Kore’yle oynuyordu. Üçüncü sette Çin’in koçu Lang Ping zile basarak mola işareti yaptı. Yardımcı hakem içgüdüsel olarak düdük çaldı ancak ardından Çin Takımı’nın son molasını zaten kullanmış olduğunu fark etti.
Sonrasında takımların oyun alanında kalması için ellerini sallayarak işaret verdi ve çok küçük bir geciktirme olduğundan Çin Takımı’nı “kurala uygun olmayan talep” ile cezalandırmadı.
Bu esnada Çinli koç elleriyle oyuncu değişikliği yapmak istediğini işaret etti.
Yardımcı hakem bunun “uygun olmayan talep” olması nedeniyle ellerini sallayarak yedek oyuncuyu geri gönderdi ve oyun devam etti. Yardımcı hakemin uygulaması doğru mudur?
|
Karar:Yardımcı hakem yanlış uygulama yapmıştır. Yardımcı hakemin takımların kullandığı oyun duraklama sayılarını bilmesi ve kontrol etmesi gerekir. Koçun el işareti yaparak mola talep ettiğinde, yardımcı hakemin, Çin takımının molasının kalmadığını bilmesi ve düdük çalmadan bu talebi red etmesi gerekirdi.
Karışıklık, yardımcı hakemin zilin sesiyle birlikte düdük çalmasıyla başlamıştır. Hakemin Çin Takımı’nın başka molası kalmadığını bilmesi gerekir.
Küçük bir gecikme olduğundan, yardımcı hakem herhangi bir yaptırım olmaksızın süratle oyunu tekrar devam ettirmekle doğru bir uygulama yapmıştır.
Bununla beraber, Oyuncu değişikliği talebiyle ilgili olarak ise; iki rally arasındaki aynı oyun duraklamasında sadece bir kez oyuncu değişikliği yapmasına izin verildiğinden oyuncu değişikliği talebinin kabul edilmesi gerekirdi.
Kural: 15.1, 15.2.1, 15.11, 16.1, 16.2, 24.2.6, 24.2.7
|
|
8.7Bayanlar NORCECA Şampiyonası’nda ABD Kanada’yla çok zorlu bir maç oynuyordu. Beşinci setin başında Amerikalı koç Kent Miller pozisyon kâğıdını verdi. Baş hakem takımların oyun alanına girmesi için işaret etti.
Bu işaret üzerine ABD’li oyuncular oyun alanındaki pozisyonlarını alırlarken Kanadalı oyuncular hala takım sırasının etrafında toplanmış vaziyettelerdi. Baş hakem Kanada Takımı’na oyun alanındaki yerini alması için işaret etti. Kanadalı koç görünüşe bakılırsa ABD oyuncularının oyun alanındaki pozisyonlarını belirledi ve ardından pozisyon kâğıdını yardımcı hakeme sundu.
Baş hakem Kanada koçunu “geciktirme uyarısı” ile cezalandırdı. Koç Miller Kontrol Komitesi’ne itiraz ederek Kanada Takımı’nın “kaba davranış” ile cezalandırılması ve ABD Takımı’na sayı verilmesi gerektiğini söyledi.
Bu durumda doğru uygulama ne olmalıdır?
|
Karar:Baş hakem ilk hatayı Kanada Takımı’ndan pozisyon kâğıdını almadan Amerika Takımı’nı oyun alanına yönlendirmekle yapmıştır.
Amerika Takımı’nın oyun alanında olması nedeniyle baş hakemin verdiği geciktirme uyarısı doğru olabilirdi. Ancak diğer taraftan Kanada koçunun bu durumdan avantaj sağladığı da açık olduğundan, Kontrol Komitesi tarafından Kanada koçuna kaba davranış cezası uygulanmış olmalı ve ABD takımına servis atma hakkı ve bir sayı verilmeliydi.
|
|
8.8 Bayanlar Dünya Kupası’nda, Küba ile Brezilya arasındaki bir maçta mola sırasında Kübalı koç serbest bölgenin, ısınma sahasına en yakın olan köşesinde tüm takımıyla toplanır. Hakemler bunu engellemek için hiçbir şey yapmaz.
Hakemler doğru mu davrandı?
|
Karar: Kural: 15.4.2 ye göre “mola esnasında takımın kendi oturma sıralarının yanındaki serbest bölgeye gitmesi zorunludur.” Kübalı koç bu kuralı şeklen ihlal etmiş olsa da kuralın özünü ihlal etmemiştir. Kuralın amacı sporcuları oyun alanından çıkararak oyun alanının silinmesini ve mola sırasında takımın kullanabileceği su veya diğer malzemelerden oyun alanının zarar görmemesini sağlamaktır. Hakemler bu olayla ilgilenmemekle doğru yapmışlardır.
Kural:: 15.4.2
|
|
|
|
|
8.9 Olimpiyat Elemeleri Turnuvası Bayanlar Finali’nde ikinci sette Hırvatistan Kore önünde 6 – 5 öndeydi. Rallyden sonra oyuncular oyun alanındaki ıslanan bölgeyi bulmaya çalışıyordu. Kore’nin yardımcı koçu yan çizgiye geldi ve oyuncuların ıslak bölgeyi bulmasına yardım etti.
Sonrasında baş hakem Kore kaptanını çağırdı ve asistan koça takımın oturma sırasında kalmasını söylemesini istedi. Baş hakemin bu hareketi doğru bir karar mıydı?
|
Karar: Yardımcı koçun takım sırasında oturmasına izin verilir ancak maça müdahale hakkı yoktur. Sadece koç yan çizgi boyunca yürüyebilir. Baş hakemin kararı doğrudur.
Kural: 5.2.3.4, 5.3.1
|
|
8.10 OlimpiyatElemeleri Turnuvası’ nda Kore ile Çin oynuyordu. İkinci sette sayılar
8 – 6 Kore lehine iken, Kore’nin koçu, yardımcı hakeme servis atacak oyuncunun doğru olup olmadığını sordu. Yardımcı hakem yazı hakemi ile maç cetvelini kontrol ettikten sonra servis atmaya hazır olan oyuncunun doğru olduğunu söyledi. Baş hakem maça devam etti.
Kore takımının bu uygulaması doğru mudur?
|
Karar: Takım üyelerinden sadece oyundaki kaptanın hakemlerle konuşma hakkı vardır. Bu yüzden koçun yardımcı hakemle konuşmasına izin verilmez.
Kural 5.1.2
|
|
|
|
|
8.11 Yıldız Bayanlar Dünya Şampiyonası’ndaKüba Slovakya ile oynuyordu. Slovakya koçu mola talep etti. Yardımcı hakem mola için düdük çaldı ancak Baş hakem, yardımcı hakemin düdüğünü duymadığından o da servis için düdük çaldı. Yardımcı hakem Slovakya’nın mola talebi için yeniden düdük çaldı. Bu karışıklık içinde baş hakem Slovakya takımına geciktirme uyarısı verdi. Aynı setin sonlarına doğru servis atan oyuncu oyunu geciktirdiği için Slovakya’ya bir kez daha geciktirme yaptırımı uyguladı. Bu Slovakya’nın ikinci geciktirmesi olduğundan geciktirme ihtarı nedeniyle Küba bir sayı kazandı. Bu sayı Küba’nın 14. sayısıydı ve bir sonraki rallyi de kazanan Küba maçı da kazandı. Slovakya takımı geciktirme yaptırımlarına şiddetle itiraz ettiler.
Slovaklar yaptıkları itirazda haklı mıydı?
|
Karar: Slovakların itiraz için haklı bir nedeni vardı. Hakemlerin birbirleriyle anlaşamadığı bu tür durumlarda, takımlar cezalandırılmamalıdır. Bu yüzden Slovakya takımına verilen ilk geciktirme uyarısı doğru değildi. Bu durumda Slovakya takımına sadece ikinci olay için geciktirme uyarısı vermek gerekiyordu ve eğer bu yaptırım uygulansaydı asla itirazlar olmayacaktı.
Diğer taraftan, Slovakların ilk geciktirme yaptırımı uygulandığı anda, karara yazılı itiraz haklarını kullanacaklarını baş hakeme bildirmeleri gerekirdi. Ancak bunu bildirmedikleri için itiraz etme haklarını da kaybettiler.
Kural: 5.1.2.1
|
|
9.1 Küba ve Kanada arasındaki bir maçta Küba bayan takımı çok canlı ve hızlı bir oyun sergilemektedir. Kanada Takımı, Küba takımının bu hızını kesmek için oyunun temposunu kasıtlı olarak düşürmektedir.
Hakemin bu durumda ki davranışı ne olmalıdır?
|
Karar: CEVAP: “Tempo” Voleybolun çok hassas bir öğesidir. Her takımın kendine özgü bir oyun temposu vardır. Tempo ile ilgili bir kural yoktur ancak iyi bir hakemin performansı içerisindeki temel faktörlerden bir tanesi de temponun kontrolüdür. Uygun bir tempo maçın yüksek kalite de oynanmasını sağlayacaktır. Diğer yandan oyunun normal akışı içinde hakem oyunu sabit bir tempoda götürmelidir. Hakem iyi bir maçın akışını yavaşlatan hiçbir dış etkiye ve gecikme nedeniyle takımlardan birinin başarılı performansının düşmesine izin vermemelidir.
Bu da başka bir hakemlik “sanatı”dır.
|
|
9.2 Küba ve Peru Bayan Takımları arasındaki Dünya Kupası maçında, Kübalı oyunculardan birinin zemin silme havlusu formasından kurtulup Perulu blokçuların arasına düşer. Oyun devam eder ve rallyi Küba Takımı kazanır.
Bu durumdaki doğru karar nedir?
|
Karar: Bu durumda havlunun oyunu ne derecede etkilediğine karar vermek baş hakemin değerlendirmesine bağlıdır. Havlu, rakiplerin aktif blokçularının arasına düştüğüne göre bunun rally sonucunu etkileme veya bir sakatlığa sebep olmaihtimali vardı. Bu nedenle rally’nin tekrarlanmış olması gerekirdi. Diğer taraftan rally bitmişse ve yere düşen havlu rallynin sonucunu etkilememişse rallynin tekrar edilmesi gerekmez. Eğer bu hareket kasıtlı yapılmışsa ya da tekrarlanmış bir hareketse, başka yaptırımlar uygulanacaktı.
Kural 17.2
|
|
|
|
|
9.3 Kuveyt Ligi’nde ki bir maçta üçüncü sette skor 9-7 iken salonda elektrik kesildi. Bu sette her iki takımın birer oyuncusu da maçtan diskalifiye edilmişti. Maça başka bir salonda devam edildi.
Kural: 18.3.2.2 ye göre; Kesilmiş olan set iptal edilir ve aynı takım mensupları ve başlangıç dizilişiyle yeniden oynatılır. Diskalifiye edilmiş oyuncuları kullanmada doğru uygulama nedir, üçüncü setteki olduğu gibi yeniden oyuna başlatılır mı?
|
Karar: Böyle bir sete kaldığı yerden devam edilirse ne diskalifiye edilmiş ne de oyundan çıkarılmış oyuncuların oynamasına izin verilmez. Başlangıç dizilişinde olmayan takımdaki başka bir oyuncu, bu oyuncunun(ların) yerini almalıdır.
Bundan başka, elektriklerin kesildiği ana kadar müsabaka cetveline kayıt edilmiş olan diğer bütün cezalar, yeni sete mutlaka taşınmalıdır.
|
|
9.4 Bayanlar Dünya Kupası maçında Brezilya ile Hollanda oynuyordu. İkinci sette seyircilerin maçı takip ettiği skorboard doğru neticeyi göstermiyordu.
Heyecanlı Brezilya koçu derhal yazı hakemi, baş hakem ve Kontrol Komitesi’ne itiraz etti. Delegasyon Başkanları’na ayrılan bölümde oturan Brezilya Delegasyon Başkanı da koçu desteklemek için Kontrol Komitesi masasına geldi.
Baş hakem düdük çalıp Brezilya’nın oyundaki kaptanını çağırdı ve Brezilya koçuna kaba davranış cezası verdiğini bildirdi. Brezilyalı oyundaki kaptan cezayı Brezilyalı koça iletmek zorunda olmasına rağmen bunu yapmadı. Bunun ötesinde ortaya çıkan kargaşada, yardımcı hakem de Brezilyalı koçun cezalandırılmasını kaçırdı ve kaba davranış cezası müsabaka cetveline kayıt edilmedi.
Bu arada Kontrol Komitesi üyeleri, bir Hakem Konferansı yapılacağını ilan etmeden önce skorboardun hatalı olduğunu belirlediler.
Bundan başka yazı hakemi de hata yapmıştı; ancak yedek yazı hakemi hatayı belirleyip Kontrol Komitesi üyeleri ve Brezilyalı koçla mutabık kaldı. Skor düzeltildi ve müsabaka cetveline olayla ilgili hiçbir rapor yazılmadan oyuna devam edildi. Bu olay nasıl bir şekilde ele alınmalıdır?
|
Karar: İlk hata yazı hakeminindir.
Kural: 25.2.2.2
İkinci hata skorboard operatörünün, üçüncü hata ise her bir rally neticesinde yazı hakemi ile koordinasyon kurarak skorun doğruluğunu kontrol etmeyen yedek yazı hakeminindi.
Kural: 25.2.2.6
Başhakem, yardımcı hakem aracılığıyla hatalı davranışın maç cetveline kaydedildiğinden emin olmalıdır.
Kural: 26.2.2.6
Brezilyalı oyundaki kaptan, hakemin verdiği hatalı davranış cezasını Brezilyalı koça iletmeliydi. Bunu yapmadığında, oyuncudan cezayı koça iletmesi istenmeliydi. Kural 21
Kontrol Komitesi, Brezilya Delegasyon Başkanı’nın Kontrol Komitesi masasına yaklaşmasına izin verdiği için hatalıydı.
Kural: 25.2.2.6
Oyun Jürisi Başkanı skorun düzeltilebilmesi amacıyla Hakem Konferansı işareti vererek maçı durdurmalıydı. Oyun Jürisi Başkanı’nın Hakem Konferansı’na baş hakemi ve Hakem Delegesi’ni de dâhil etmesi gerekirdi. Yardımcı hakem davet edilebilir ancak son kararda oy verme hakkı yoktur. Hakem Konferansı ile ilgili problemlerde, diğer hakemler de davet edilerek bilgilerine başvurulabilir.
Neyse ki skor düzeltilmiş, kaba davranış aynen kalmış ve oyun devam etmiştir.Problem artmıştır; çünkü hem iki hakem hem de Hakem Delegesi, cezadan ve skorun düzeltilmesinden hiç bahsedilmeden müsabaka cetvelinin imzalanmasına ve onaylanmasına izin vermiştir.
Kural: 25.2.2.6, 25.2.2.7
|
|
9.5 ABD ile Brezilya Erkek takımları arasındaki maçta Amerikalı oyuncunun servisten gelen topa yaptığı karşılama vuruşu anten dışındaki boşluktan orta çizginin ötesine ve Brezilya serbest bölgesinin içine doğru gitti. Amerikalı pasör Lloyd Ball rakibin serbest bölgesinin içinde yardımcı hakemin de ötesindeki bu topun peşinden koştu. Ball direği ve yardımcı hakemi geçiyorken hemen topa yetişip geri çevirmek amacıyla direğe tutunarak destek aldı. Hakem oyunun devam etmesine izin verdi. Baş hakemin bu kararı kurallara uygun mudur?
|
Karar: Baş hakemin kararı doğrudur. Ball topa vuruyorken direkten destek almadığı için oyun kurallara uygundur. Oyun hem çok güzel hem de kurallara uygundu.
Kural: 9.1.3.
|
|
|
|
|
|
|
| |
Bugün 92846 ziyaretçi, Sitemizi Ziyaret Etmiştir. |
|
|
|
|
|
|
